wtorek,
Akcja pod Arsenałem
28 marca 1943 roku członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem Stanisława Broniewskiego „Orszy”, uwolnili podharcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz innych przewożonych więźniarką więźniów warszawskiego gestapo.
W nocy z 18 na 19 marca 1943 roku gestapo aresztowało dowódcę Hufca „Praga” Henryka Ostrowskiego „Heńka”. Znaleziono wiele konspiracyjnych materiałów. Prawdopodobnie wśród nich znajdował się notes z prymitywnie zaszyfrowanym adresem dowódcy hufca „Południe” Jana Bytnara „Rudego”. „Rudy” i jego ojciec zostali aresztowani nad ranem 23 marca. Jan Bytnar został poddany brutalnemu śledztwu.
Informacja o aresztowaniu „Rudego” spowodowała ogłoszenie alarmu w Szarych Szeregach. Zwierzchnik Bytnara dowódca warszawskich Grup Szturmowych Tadeusz Zawadzki „Zośka” postanowił odbić „Rudego”. Już 23 marca samowolnie zorganizował akcję, jednak została ona odwołana, ponieważ nie zdołano uzyskać zgody dowództwa na realizację.
Kolejną próbę odbicia zaplanowano na 26 marca, na skrzyżowaniu ulic Bielańskiej i Długiej. Akcja „Meksyk II” odbyła się w pobliżu Arsenału Królewskiego. Zgodę na realizację uzyskano na około czterdzieści minut przed akcją. W akcji brało udział 28 członków warszawskich Grup Szturmowych. Ze względu na emocjonalne zaangażowanie „Zośki” na dowódcę akcji wyznaczono komendanta Chorągwi Warszawskiej Stanisława Broniewskiego „Orszę”. Bezpośrednio przed operacją informację o wyjeździe „Rudego” z alei Szucha przekazał Zygmunt Kaczyński „Wesoły”, który jako akwizytor firmy E. Wedel często przebywał w siedzibie warszawskiego gestapo.
Zaatakowana butelkami z benzyną więźniarka zaczęła płonąć. Konwojenci bronili się przez kilka minut, jednak ostatecznie zostali unieszkodliwieni. Odbito „Rudego” oraz inne przewożone tego dnia osoby. Kilka dni po akcji z powodu odniesionych ran zmarli Aleksy Dawidowski „Alek” i Tadeusz Krzyżewicz „Buzdygan”. Pod Arsenałem zatrzymany został Hubert Lenk „Hubert”. Prawdopodobnie został zakatowany przez Niemców podczas śledztwa. Po brutalnych przesłuchaniach Jan Bytnar „Rudy” znajdował się w stanie krytycznym. Zmarł 30 marca w Szpitalu Wolskim.
