środa,
Tomasz Kostuch
Tomasz Kostuch był uczestnikiem wojny obronnej w 1939 roku, kampanii francuskiej oraz powstania warszawskiego. Dziś mija rocznica jego śmierci.
Urodził się 21 listopada 1916 roku w Kielcach. W 1936 roku zdał egzamin dojrzałości i wstąpił do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej w Modlinie. Podczas kampanii wrześniowej jako podporucznik był dowódcą plutonu w sformowanym w ostatniej chwili 21 Batalionie Czołgów Lekkich. Był to jedyny polski batalion wyposażony w sprowadzone kilka miesięcy wcześniej stosunkowo nowoczesne czołgi Renault R-35. Jednostka stacjonowała w Łucku i nie brała udziału w pierwszej fazie walk. Później wobec zniszczeń linii kolejowych batalion nie mógł sprawnie zostać przerzucony na linię frontu i skierowano go do obrony tzw. przedmościa rumuńskiego. Ostatecznie 21 Batalion Czołgów Lekkich 18 września przekroczył granicę z Rumunią.
Razem z innymi żołnierzami jednostki podporucznik Kostuch został internowany. Po ucieczce w listopadzie 1939 roku ruszył w drogę do Francji. 3 grudnia drogą morską dotarł do Marsylii. W kampanii francuskiej walczył jako dowódca plutonu I baonu czołgów 10 Brygady Kawalerii Pancernej. Za postawę wykazaną w walce otrzymał swój pierwszy Krzyż Walecznych. Po kapitulacji Francuzów przeszedł na teren nieokupowanej Francji, gdzie został aresztowany przez tajną policję podległą rządowi w Vichy. Po nieudanej próbie ucieczki trafił do obozu na południu Algierii.
Po inwazji aliantów na Afrykę Północną został uwolniony i pod koniec 1942 roku zameldował się w Wielkiej Brytanii. Służył jako dowódca plutonu 1 Pułku Pancernego w składzie 16 Brygady Pancernej podporządkowanej 1 Dywizji Pancernej. Zgłosił się do służby w Polsce. Po odbyciu przeszkolenia w ramach operacji lotniczej „Wildhorn 1” nocą z 15 na 16 kwietnia 1944 roku został przerzucony do kraju. Podczas tej operacji po raz pierwszy aliancki samolot wylądował na polowym lotnisku w okupowanej Polsce. Lądowisko zorganizowano na polach w miejscowości Matczyn w okolicach Lublina. Razem z nim do kraju trafił major Narcyz Łopianowski „Sarna”. Samolotem odlecieli generał Stanisław Tatar „Turski”, podpułkownik Marian Dorotycz-Malewicz „Roch”, porucznik Andrzej Pomian „Dowmuntt”, wysłannik Delegata Rządu Zygmunt Berezowski oraz przedstawiciel Stronnictwa Ludowego Stanisław Ołtarzewski. Polski kryptonim tej operacji to „Most I”.
Po aklimatyzacji otrzymał przydział do Warszawskiego Obszaru Armii Krajowej. Był instruktorem w ośrodku pancernym Obszaru „Wiatrak”. Podczas powstania warszawskiego walczył w Śródmieściu. W pierwszych dniach walk o stolicę był dowódcą dyspozycyjnego patrolu saperów z miotaczem ognia. Później służył jako adiutant komendanta podobwodu Śródmieście Południowe. Pod konie sierpnia został oficerem taktycznym odcinka „Sarna”. Za postawę w walce otrzymał Krzyż Walecznych.
Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej. 2 maja 1945 roku został uwolniony przez oddziały brytyjskie. Udał się do Wielkiej Brytanii. Ukończył kurs w Wyższej Szkole Wojennej. W 1946 roku wrócił do Polski. W stopniu kapitana został oficerem Ludowego Wojska Polskiego. Pracował w Sztabie Generalnym. W 1950 roku pod fałszywymi zarzutami został aresztowany przez kontrwywiad wojskowy. Otrzymał dożywotni wyrok więzienia. W 1956 roku został zwolniony. Zmarł 17 kwietnia 1992 w Warszawie. Był autorem wspomnień „Podwójna pętla – wspomnienia cichociemnego” wydanych w 1988 roku.
