niedziela,
Syrena – klasyka polskiej motoryzacji
20 marca 1957 roku ruszyła seryjna produkcja Syreny, pierwszego samochodu osobowego całkowicie polskiej konstrukcji.
Decyzja o rozpoczęciu prac projektowych nad nowym polskim samochodem małolitrażowym zapadła w maju 1953 roku. Rozporządzenie w tej sprawie wydało ówczesne Prezydium Rady Ministrów. Miesiąc później Fabryka Samochodów osobowych w Warszawie otrzymała od Ministerstwa Przemysłu Maszynowego oficjalne zlecenie opracowania projektu „samochodu popularnego”. W sierpniu 1953 roku ruszyły prace konstrukcyjne. Samochód otrzymał nazwę Syrena.
Początkowo zakładano zastosowanie w konstrukcji ekstremalnie ekonomicznych rozwiązań. W maksymalnym stopniu miano wykorzystać elementy konstrukcyjne już produkowanego samochodu Warszawa M20. Nadwozie miało mieć postać drewnianego szkieletu wykończonego płytami pilśniowymi. Do końca 1953 roku udało się zbudować pierwszy prototyp. Po przeprowadzonym latem 1954 roku rajdzie doświadczalnym z udziałem prototypów zrezygnowano z całkowicie drewnianej konstrukcji nadwozia. W kolejnych prototypowych wersjach dolną część nadwozia wykonano ze stali, pozostawiając drewnianą konstrukcję dachu. Nadwozie osadzono na ramie spawanej. W czerwcu 1955 roku Syrenę zaprezentowano publicznie na XXIV Międzynarodowych Targach Poznańskich.
20 marca 1957 roku ruszyła produkcja nowego samochodu. Zakładano poziom wykonywania dziesięciu tysięcy egzemplarzy rocznie. Pierwszy model Syreny nie miał żadnych dodatkowych oznaczeń liczbowych, po wdrożeniu drugiej wersji określanej jako Syrena 101 pierwotny model otrzymał oznaczenie Syrena 100. Pierwsze seryjne Syreny otrzymały w pełni metalową konstrukcję nadwozia. Napęd stanowił dwusuwowy, dwucylindrowy silnik S-15. Zastosowano czterobiegową niezsynchronizowaną skrzynię biegów. Wykorzystano wiele elementów konstrukcyjnych z samochodu Warszawa M20, np. pompę hamulcową, drążki kierownicze. Samochód rozwijał prędkość do 100 km/h.
Nawet w realiach komunistycznego państwa Syrena 100 po testach redakcji magazynu „Motor” otrzymała fatalną ocenę. Podkreślano niską jakość wykonania i wykończenia, brak wygody, topornie działającą skrzynię biegów i gigantyczny rozmiar koła kierownicy. Początkowo założenia produkcyjne miały się nijak do rzeczywistych możliwości. W pierwszym roku stosując nadwozie ręcznie wyklepywane z blach, Fabrykę Samochodów Osobowych opuściło dwieście egzemplarzy pojazdu. W kolejnym roku przy wykorzystaniu podobnej technologii powstało trzysta sztuk Syren, dopiero jesienią do wykonywania nadwozia wykorzystano prasy. Łącznie wyprodukowano 4 895 sztuk Syreny 100. W 1960 roku do produkcji wszedł udoskonalony model o nazwie Syrena 101.
Syrena doczekała się kilku seryjnych modeli i była produkowana do 1983 roku. Sumując wszystkie wersje, wyprodukowano nieco ponad pół miliona egzemplarzy. W latach sześćdziesiątych Syrena kilkukrotnie uczestniczyła w Rajdzie Monte Carlo. Polskie załogi zajmowały dalekie miejsca, przekraczały dopuszczalny spóźnień lub nie kończyły rajdu z powodu awarii. Mimo szerokiej krytyki Syrena stała się stałym elementem szos w komunistycznej Polsce. Samochód był dość awaryjny, jednak wiele napraw można było wykonać we własnym zakresie. Syrena generowała imponujący hałas, a stosowana w napędzie mieszanka benzyny z olejem dała w efekcie spalania gazy o niebieskim kolorze i zapachu, dzięki któremu pojazd otrzymał przezwisko „Skarpeta”.
