czwartek, 2019-05-30

ORP Kujawiak

Jeszcze przed zakończeniem budowy brytyjski niszczyciel typu Hunt II został prze­ka­zany Polskiej Marynarce Wojennej. 30 maja 1941 roku okręt wszedł do służby.

Latem 1938 roku dowództwo brytyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej (Royal Navy) zleciło opracowanie nowego typu niszczyciela. Jednostka miała być mniejsza niż dotychczas budowane okręty i być przeznaczona głównie do realizacji zadań eskortowych. Mniejszy koszt budowy oznaczał możliwość wyprodukowania większej ilości okrętów. Nowa klasa niszczycieli otrzymała nazwę „Hunt” („Łowca”). Pierwsze okręty tego typu zamówiono na początku 1939 roku.

Po wybuchu drugiej wojny światowej w ramach nadzwyczajnego programu rozbudowy floty 4 września 1939 roku brytyjska Admiralicja zamówiła kolejną serię okrętów typu „Hunt”. Dla jednego z nich przewidziano nazwę „Oakley”. Jednostka powstała w stoczni Vickers-Armstrong w High Walker nad rzeką Tyne. Wodowanie okrętu nastąpiło 30 października 1940 roku. Jeszcze podczas prac stoczniowych zapadła decyzja o wydzierżawieniu jednostki Polakom. 30 maja 1941 roku na okręcie pojawiła się polska załoga, która składała się głównie z marynarzy zwróconego Wolnym Francuzom niszczyciela „Ouragan”. Prace wykończniowe zakończyły się 17 czerwca.

Jednostka otrzymała nazwę ORP Kujawiak. Okręt miał 85,34 metrów długości oraz 9,62 metrów szerokości. Rozwijał maksymalną prędkość 27 węzłów. Na okręcie znajdowało się sześć armat uniwersalnych kaliber 102 mm. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowił poczwórny zestaw dział automatycznych Mk VIII kal. 40 mm oraz dwie armaty automatyczne Oerlikon kalibru 20 mm. Na potrzeby zwalczania okrętów podwodnych jednostkę wyposażono w dwie wyrzutnie oraz dwa miotacze bomb głębinowych. Standardowo w skład załogi wchodziło ośmiu oficerów oraz 160 podoficerów i marynarzy.

18 czerwca 1941 roku „Kujawiak” przeszedł chrzest bojowy. Po niespodziewanym ataku niemieckiego samolotu rannych zostało pięciu marynarzy. Jeden z nich zmarł z powodu odniesionych ran. Pod koniec czerwca okręt wszedł w skład 15. Flotylli Niszczycieli. Eskortował alianckie konwoje przy południowych wybrzeżach Anglii. Uczestniczył w operacji Anklet jako jedna z jednostek wspierających rajd brytyjskich komandosów.

W czerwcu 1942 roku „Kujawiak” brał udział w operacji Harpoon na Morzu Śródziemnym, w ramach której dostarczono konwój z zaopatrzeniem z Wielkiej Brytanii przez Gibraltar na Maltę. W pierwszych dniach operacji artylerzyści z „Kujawiaka” stoczyli wiele walk z niemieckim lotnictwem atakującym alianckie okręty. 15 czerwca rozegrała się bitwa morska eskorty konwoju z okrętami włoskimi pod Pantellerią. Wieczorem tego dnia do Malty dotarły dwa ocalałe z sześciu eskortowanych okrętów.

Jako ostatnie w stronę portu skierowały się niszczyciele. 16 czerwca po północy przy lewej burcie „Kujawiaka” eksplodowała mina. Rozerwane zostały poszycie i grodzie wodoszczelne. Okręt zatonął, zginęło trzynastu członków załogi: starszy marynarz Józef Biernacki, bosmanmat Stanisław Dąbrowski, bosman Andrzej Hołowacz, starszy marynarz Józef Jankowski, starszy marynarz Edward Jesionowski, bosman Aleksy Kozaków, bosmanmat Mieczysław Kubik, marynarz Edward Olsztyn, bosmanmat Stanisław Sadowski, bosmanmat Stanisław Szwarc, bosmanmat Michał Zajączkowski, starszy marynarz Edward Zych, marynarz Czesław Zysk.

Podczas krótkiej służby pod biało-czerwoną banderą ORP „Kujawiak” przebył 32 tysiące mil morskich i eskortował ponad siedemdziesiąt konwojów. Na jego pokładzie 112 razy ogłaszano alarmy przeciwlotnicze.