środa,
Bitwa o ciężką wodę
20 lutego 1944 roku oddział norweskich komandosów zatopił prom przewożący cysterny z ciężką wodą, co zatrzymało program atomowy III Rzeszy.
Wiele osób w pełni zrozumiało znaczenie operacji prowadzonej w Norwegii dopiero po amerykańskim ataku na Hiroszimę i Nagasaki. Nowa broń przyniosła straszliwe efekty. Przed wybuchem drugiej wojny światowej największe osiągnięcia w dziedzinie badań nad atomem miały Niemcy. W 1938 roku niemieccy naukowcy Otto Hahn i Fritz Strassmann dokonali rozszczepienia jądra atomu. III Rzesza prowadziła badania nad militarnym zastosowaniem tego osiągnięcia. Do prowadzenia niemieckich prac nad bronią atomową niezbędna była ciężka woda.
Po nieudanej próbie przechwycenia francuskich zapasów ciężkiej wody Niemcy zdobyli ten środek w Norwegii. Norwegia produkowała ciężką wodę na skalę przemysłową w zakładach chemicznych Norsk Hydro, w prowincji Telemark. Po opanowaniu tego kraju w zakłady zostały przejęte przez niemieckich specjalistów. W ciągu pierwszego roku produkcja została zwiększona o 100%.
Mocno zaniepokojeni niemieckimi badaniami byli Brytyjczycy. W sztabie Operacji Połączonych powołano specjalną komórkę, która miała zająć się powstrzymaniem hitlerowskiego planu atomowego. W 1942 roku na terenie Norwegii zrzucono czterech norweskich agentów sił specjalnych, którzy przeprowadzili rozpoznanie. W listopadzie 1942 brytyjscy saperzy z Dywizji Powietrznodesantowej przeprowadzili operację Freshman. Zakończyła się ona całkowitą klęską. Brytyjskie szybowce rozbiły się w górach Norwegii. Komandosi, którzy przeżyli, dostali się w ręce gestapo i po torturach zostali rozstrzelani. Ochrona zakładów Norsk Hydro została wzmocniona.
Kolejna akcja nosiła kryptonim „Gunnerside”. Wykonawcami była grupa sześciu norweskich komandosów pod dowództwem Joachima Rønneberga. 16 lutego 1943 roku wylądowali oni w Norwegii. Połączyli się oni z grupą „Swallow” – czteroma komandosami zrzuconymi w czasie akcji rozpoznawczej. 27 lutego dywersanci przedostali się do zakładów i podłożyli ładunki wybuchowe. Zniszczono urządzenia do produkcji oraz część zapasów ciężkiej wody. Zgodnie z planem sześciu Norwegów przedostało się do Szwecji. Pozostali pod dowództwem Knuta Haukelida otrzymali zadanie obserwowania poczynań Niemców.
Niemcy już w kwietniu wznowili produkcję. Po kolejnym wzmocnieniu niemieckiej załogi akcja sabotażowa była niemożliwa. 16 listopada 1943 roku fabryka została zbombardowana przez amerykańskie „latające fortece”. Atak nie poczynił istotnych zniszczeń, jednak Niemcy powzięli decyzję o ewakuacji zakładów wraz z zapasami ciężkiej wody.
Pojawiła się szansa na udany atak komandosów. 16 ton ciężkiej wody miało być przetransportowane na pokładzie promu SF „Hydro”. 20 lutego 1944 roku norwescy komandosi Knuta Haukelida dostał się na pokład promu i podłożyło ładunki wybuchowe. SF „Hydro” został zatopiony wraz z ładunkiem na jeziorze Tinnsjå.
Duży wpływ na spowolnienie niemieckich prac nad bronią atomową miała także eksplozja reaktora atomowego w Lipsku w czerwcu 1942 roku.
