poniedziałek,
Adam Mackus
Dziś mija rocznica śmierci rotmistrza Wojska Polskiego, kawalera Orderu Virtuti Militari, cichociemnego.
Adam Piotr Mackus urodził się 2 grudnia 1902 roku w Tyflisie w Gruzji. W okresie międzywojennym był zawodowym oficerem kawalerii. Służył w 7. Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Na początku lat trzydziestych odbył kurs w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i przeszedł do 4. Batalionu Pancernego stacjonującego w Brześciu. W 1937 roku objął stanowisko oficera technicznego 10. Pułku Strzelców Konnych w Łańcucie. W tym samym roku jednostka została zmotoryzowana, jednak zachowano dotychczasową nazwę i tradycję kawaleryjską. Była to część długotrwałego i kosztownego procesu unowocześnienia polskich jednostek konnych.
W kampanii wrześniowej walczył w szeregach macierzystej jednostki, która wchodziła w skład 10. Brygady Kawalerii dowodzonej przez pułkownika Stanisława Maczka. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji, od bitwy pod Jordanowem do obrony Lwowa. 17 września Brygada otrzymała rozkaz wycofania się za Dniestr, a następnie polecenie przejścia na Węgry. Pod koniec października 1939 roku rotmistrz Adam Mackus zameldował się we Francji. W kraju nad Loarą jego jednostka została ponowne sformowana i wzięła udział w kampanii francuskiej. Po klęsce Francuzów Adam Mackus znalazł się w Wielkiej Brytanii.
10. Pułk Strzelców Konnych stacjonował w szkockim mieście Douglas. Adam Mackus nadal służył jako oficer techniczny. Zgłosił się do służby w kraju i odbył odpowiednie przeszkolenie. 28 sierpnia 1942 roku został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej. Był szefem kursów taktyki dywersji. W nocy z 22 na 23 listopada 1944 roku już jako major w ramach operacji „Kazik 1” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim z pokładu Liberatora KG-994 „R” z 1586. Eskadry RAF ze spadochronem skakali podporucznik Bernard Bzdawka „Siekiera”, podporucznik Przemysław Bystrzycki „Grzbiet”, podporucznik Stanisław Mazur „Limba”, major Kazimierz Raszplewicz „Tatar 2” oraz porucznik Marian Skowron „Olcha 2”. Skoczków odebrała placówka „Wilga” w okolicach miejscowości Szczawa niedaleko Nowego Targu.
Przybył do kraju z misją spotkania się z nowym dowódcą Armii Krajowej generałem Leopoldem Okulickim w celu przekazania rozkazów dotyczących m.in. organizowania antysowieckiej konspiracji. Po skoku tymczasowo znalazł się w szeregach 1. Pułku Piechoty Strzelców Podhalańskich AK. Po spotkaniu z generałem Okulickim w Krakowie objął obowiązki oficera łącznikowego Sztabu Naczelnego Wodza przy Komendzie Głównej AK. Po rozwiązaniu Armii Krajowej działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. 23 sierpnia 1945 roku na skutek zdrady został zatrzymany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w Krakowie. Na początku 1946 roku zwolniono go dzięki działaniom sterowanym z Londynu. Do końca życia mieszkał w Wielkiej Brytanii. Zmarł w 1991 roku.
