Przeglądasz zaktualizowaną wersję artykułu.
piątek,
Michał Tokarzewski-Karaszewicz
Michał Tadeusz Tokarzewski-Karaszewicz herbu Trąby urodził się 5 stycznia 1893 roku we Lwowie. W czerwcu 1911 roku został ciężko ranny podczas demonstracji w dniu wyborów do parlamentu austro-węgierskiego. Studiował na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, jednak W 1913 roku przeniósł się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej-Frakcja Rewolucyjna, Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckim. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej został wcielony do armii Austro-Węgier.
W sierpniu 1914 roku, jako jeden z pierwszych, został żołnierzem Legionów Polskich. W październiku 1914 roku odniósł ciężkie ranny w bitwie pod Laskami-Anielinem. Po kryzysie przysięgowym został internowany. W grudniu 1917 roku trafił do armii austriackiej. Od połowy 1918 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.
W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i w stopniu podpułkownika objął dowództwo 5 pułku piechoty Legionów. W połowie listopada znalazł się w grupie operacyjnej pułkownika Juliana Stachiewicza, która wyruszyła wesprzeć oddziały polskie walczące z Ukraińcami o Przemyśl. 19 listopada pod jego dowództwem z Przemyśla do Lwowa udała się grupa 140 oficerów, 1228 żołnierzy i 8 dział. Po przybycie do Lwowa Tokarzewski objął komendę nad wszystkimi oddziałami w mieście. 21 listopada Polacy ruszyli do ataku. Następnego dnia ukraińscy żołnierze opuścili Lwów. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jako dowódca brygady w 1 Dywizji Piechoty Legionów wziął udział w wyprawie wileńskiej. W czerwcu 1920 roku walczył z bolszewikami na Wołyniu.
W dwudziestoleciu międzywojenny był zawodowym oficerem. W sierpniu 1939 roku był dowódcą Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu w stopniu generała brygady. W kampanii wrześniowej Tokarzewski dowodził grupą operacyjną w składzie Armii „Pomorze”. Brał udział w bitwie nad Bzurą i obronie Warszawy. 27 września 1939 roku, jeszcze podczas oblężenia Warszawy, rozkazem dowódcy obrony Warszawy generała Juliusza Rómmla została powołana Służba Zwycięstwu Polski. Dowódcą tej konspiracyjnej organizacji został generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz.
Zdołał skupić wokół siebie najbardziej prężnych wojskowych i polityków, którzy nie zamierzali składać broni. Organizacja w ciągu kilku tygodni była w stanie stosunkowo mocno się rozwinąć. Tokarzewski-Karaszewicz powiązany był z grupą sanacyjną, co przesądziło o negatywnym nastawieniu Naczelnego Wodza Władysława Sikorskiego. O losie Służby Zwycięstwu Polski przesądził prawdopodobnie raport Tokarzewskiego o powstaniu organizacji, który został przekazany przez marszałka Rydza-Śmigłego. Posłużenie się pośrednikiem, którym był były Naczelny Wódz, Sikorski uznał za niewielką możliwość kontroli ze swojej strony nad organizacją.
13 listopada 1939 roku rozkazem Naczelnego Wodza rozwiązano Służbę Zwycięstwu Polski, a w jej miejsce powołano Związek Walki Zbrojnej. Michał Karaszewicz-Tokarzewski otrzymał stanowisko komendanta ZWZ na obszar okupacji sowieckiej. 6 marca 1940 roku podczas próby dotarcie do Lwowa został aresztowany przez NKWD. Po przejściu śledztwa trafił do łagru w okolicach Archangielska.
Po zawarciu układu Sikorski-Majski został dowódcą 6 Dywizji Piechoty „Lwów” w Armii Andersa. W sierpniu 1944 roku objął stanowisko dowódcy III Korpusu Polskiego. Od grudnia 1944 pozostawał w dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. Aktywnie działał w środowisku polskich kombatantów. Zmarł 22 maja 1964 roku.
