czwartek,
Karolina Lanckorońska
Karolina Lanckorońska urodziła się 11 sierpnia 1898 roku w Buchberg am Kamp w północnej Austrii. Pochodziła z arystokratycznego rodu, jej rodzicami byli Karol Lanckoroński i Małgorzata von Lichnowsky. Karol Lanckoroński był właścicielem bogatej kolekcji dzieł sztuki, przyjaźnił się z wieloma artystami. Karolina studiowała historię sztuki w Wiedniu. W 1926 roku na Uniwersytecie Wiedeńskim obroniła doktorat. W 1934 roku zamieszkała we Lwowie, rok później habilitowała się na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. Pracowała na tej uczelni jako kierownik katedry historii sztuki na Wydziale Humanistycznym.
W 1939 roku do Lwowa wkroczyli Sowieci. Lanckorońska wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej. Zagrożona aresztowaniem przez NKWD wyjechała do Krakowa, gdzie kontynuowała działalność konspiracyjną. Za wiedzą dowództwa zaangażowała się w działalność uznawanej przez władze okupacyjne Rady Głównej Opiekuńczej. Na początku 1942 roku przyjechała do Lwowa w celu zorganizowania filii Rady Głównej Opiekuńczej.
Po kilku miesiącach została aresztowana przez gestapo w Stanisławowie. Podczas przesłuchania szef miejscowego gestapo Hans Krüger, będąc przekonanym, że jej śmierć jest blisko, ujawnił informację o mordzie na profesorach lwowskich. Zeznania Lanckorońskiej były później ważnym dowodem podczas ustalania szczegółów zbrodni lwowskiej. W sprawie Lanckorońskiej interweniowała włoska rodzina królewska i prawdopodobnie to uratowało jej życie. Osadzono ją w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Ravensbrück. W 1945 roku po interwencji prezesa Międzynarodowego Czerwonego Krzyża Carla J. Burckhardta znalazła się grupie kobiet zwolnionych z obozu.
Po wojnie zamieszkała we Włoszech. Była jednym z inicjatorów utworzenia Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie, a także członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Do późnych lat życia kontynuowała pracę naukową. Wspierała finansowo naukę i kulturę polską w kraju i za granicą. W 1994 roku przekazała do Polski zachowaną część rodzinnej kolekcji dzieł sztuki, wśród obdarowanych instytucji były m.in. Zamek Królewski w Warszawie, Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Narodowe w Warszawie, Biblioteka Jagiellońska. Z okazji setnej rocznicy urodzin otrzymała z rąk Jana Pawła II Krzyż Komandorski Orderu św. Grzegorza Wielkiego z Gwiazdą. Była uhonorowana wieloma innymi odznaczeniami, m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Republiki Włoskiej, Medalem Polonia Mater Nostra Est. Nadano jej kilka tytułów doktora honoris causa. Karolina Lanckorońska zmarła 25 sierpnia 2002 roku w Rzymie.
