wtorek,
15. Pułk Ułanów Poznańskich
Już w pierwszych dniach zrywu mieszkańców Prowincji Poznańskiej, pod koniec grudnia 1918 roku, sformowano oddział jazdy pod komendą podporucznika Kazimierza Ciążyńskiego nazwany jako „Konni Strzelcy Straży Poznania”. Nocą z 5 na 6 stycznia 1919 roku strzelcy podporucznika Ciążyńskiego brali udział w opanowaniu lotniska Ławica. 10 stycznia oddział przewieziono do Gniezna, następnego dnia szwadron uczestniczył w walkach o Szubin. W połowie stycznia nowym dowódcą został podporucznik Józef Lossow. 26 stycznia konni strzelcy złożyli przysięgę. 29 stycznia na mocy rozkazu generała Józefa Dwobor Muśnickiego oddział otrzymał nazwę 1 Pułk Ułanów Wielkopolskich. Kilka dni później stanowisko dowódcy Pułku objął pułkownik Aleksander Pajewski.
W sierpniu 1919 roku Pułk wyruszył na front litewsko-białoruski. Ułani z Poznania walczyli pod Mołodecznem, Małymi Gajanami, Mińskiem, Ihumeniem, Bochuczewiczami i Bobrujskiem. W Bobrujsku Pułk stacjonował kilka miesięcy. Jego dowódcą w tym okresie był podpułkownik Władysław Anders. Po scaleniu organizacyjnym Armii Wielkopolskiej z resztą polskiego wojska, na początku 1920 roku jednostka otrzymała nazwę 15. Pułk Ułanów. W maju 1920 roku brała udział w walkach z bolszewicką 16. Armią. W lipcu bolszewicka ofensywa zmusiła Polaków do odwrotu. 15 Pułk Ułanów osłaniał wycofujące się oddziały Polaków. Pod koniec lipca w bitwie pod Iwachnowiczami ranny został podpułkownik Anders.
Na wniosek prezydenta Poznania Jarogniewa Drwęskiego 5 sierpnia 1920 roku jednostka otrzymała nazwę 15. Pułk Ułanów Poznańskich. Formacja brała udział w sierpniowej polskiej kontrofensywie. 16 sierpnia Pułk przełamał bolszewicką obronę pod Maciejowicami. Brał udział w kolejnych zwycięskich walkach. Jesienią do jednostki powrócił podpułkownik Anders. Za zasługi podczas wojny polsko-bolszewickiej 23 kwietnia 1921 roku Pułk otrzymał Order Krzyża Virtuti Militari. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920 odznaczono także sześćdziesięciu żołnierzy 15 Pułku Ułanów Poznańskich.
W okresie międzywojennym jednostka stacjonowała w Poznaniu. 22 października 1927 roku z inicjatywy władz miasta i dowództwa pułku przy ulicy Ludgardy w Poznaniu odsłonięto Pomnik Ułanów Poznańskich. Święto pułkowe obchodzono w rocznicę nadania jednostce Orderu Krzyża Virtuti Militari – 23 kwietnia.
Podczas kampanii wrześniowej 15. Pułk Ułanów Poznańskich znajdował się w składzie Wielkopolskiej Brygady Kawalerii z Armii „Poznań”. Jednostka brała udział w bitwie nad Bzurą. 12 września poległ dowódca Pułku podpułkownik Tadeusz Mikke. Po bitwie Pułk osłaniał odwrót oddziałów piechoty Armii Poznań i resztek Armii Pomorze przez Kampinos. 20 września ułani z Poznania zameldowali się w Warszawie. 28 września polskie oddziały walczące w stolicy skapitulowały. Za kampanię wrześniową 1939 roku czterdziestu żołnierzy Pułku otrzymało Krzyże Srebrne Orderu Virtuti Militari.
W 1942 roku w ramach Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 15 Pułk został odtworzony jako Batalion „S”. Jednostka ta składała się z najmłodszych wiekiem żołnierzy. Armia Andersa ewakuowała się na Bliski Wschód. W październiku 1942 roku Batalion „S” przemianowano na 15 Pułk Kawalerii Pancernej. Formacja była jednostką rozpoznawczą 5 Kresowej Dywizji Piechoty. 1 grudnia 1943 roku pułk otrzymał nazwę 15. Pułk Ułanów Poznańskich. Pułk brał udział w kampanii włoskiej, m.in. w bitwie pod Monte Cassino i w walkach o Ankonę. Jednostkę rozwiązano w 1947 roku.
