wtorek, 2024-02-27

GeForce 3

27 lutego 2001 roku miała miejsce premiera karty graficznej GeForce 3 (NV20) firmy NVIDIA. To urządzenie wprowadziło wiele nowych technologii i funkcji, takich jak wsparcie dla DirectX 8.1, co pozwoliło na zastosowanie zaawansowanych efektów wizualnych w grach dzięki technologii Pixel Shader 1.1. GeForce 3 był również pierwszym krokiem w kierunku bardziej zaawansowanej architektury shaderów programowalnych, co znacząco wpłynęło na rozwój przyszłych generacji kart graficznych.

Zaprojektowany z myślą o wysokiej jakości renderingu grafiki 3D, GeForce 3 oferował zaawansowane rozwiązania takie jak Lightspeed Memory Architecture (LMA) do poprawy wydajności pamięci, a także nowe metody antyaliasingu, takie jak multi-sampling (MSAA) i Quincunx, które pozwalały na bardziej płynne i realistyczne obrazy. Pomimo wysokiej ceny, innowacje technologiczne wprowadzone przez GeForce 3 miały długotrwały wpływ na przemysł gier komputerowych i grafiki komputerowej.

Znaczący wpływ na rozwój produktów NVIDIA, w tym na rozwiązania zastosowane w GeForce 3, miało przejęcie firmy 3dfx przez NVIDIA w grudniu 2000 roku. Znana z serii kart graficznych Voodoo firma 3dfx Interactive była pionierem w dziedzinie akceleratorów graficznych, a jej produkty cieszyły się dużą popularnością wśród graczy w latach dziewięćdziesiątych. Jej przejęcie dostarczyło NVIDIA nie tylko cenne patenty i technologie, ale również wiedzę specjalistyczną i doświadczenie, które mogły zostać wykorzystane do dalszego rozwoju własnych produktów, a w konsekwencji przyniosły pozycję rynkowego lidera.

GeForce 3 wprowadził do świata grafiki komputerowej wsparcie dla Pixel Shader 1.1. Ta technologia była znaczącym krokiem naprzód w dziedzinie renderowania grafiki, pozwalając na bardziej zaawansowane i realistyczne efekty wizualne w grach i aplikacjach. Pixel Shader 1.1 umożliwiał wykonanie niestandardowych programów efektów wizualnych w języku Shader Microsoft, co otwierało nowe możliwości dla twórców gier i programistów graficznych i pozwalało na bardziej złożone operacje na pikselach, takie jak mieszanie kolorów, oświetlenie i cieniowanie. Nowe możliwości znacznie poprawiały jakość grafiki i poziom realizmu w grach. Dzięki tej technologii GeForce 3 był w stanie oferować znacznie bardziej zaawansowane graficznie gry i aplikacje niż jego poprzednicy, co stanowiło ważny krok w ewolucji grafiki komputerowej. Dodatkowo GeForce 3 oferował również inne zaawansowane funkcje, takie jak wsparcie dla Lightspeed Memory Architecture, ulepszony antyaliasing, a także 8-tap anisotropic filtering.

Innowacyjne rozwiązania NVIDIA zostały dostrzeżone przez branżę – Microsoft przy projektowaniu swojej pierwszej konsoli Xbox wybrał technologię NVIDIA do napędzania grafiki, co było znaczącym uznaniem dla pozycji NVIDIA na rynku GPU. Xbox, wydany w listopadzie 2001 roku, był wyposażony w specjalnie zaprojektowany procesor graficzny (GPU) oparty na architekturze podobnej do tej, którą oferował GeForce 3. Ten procesor graficzny, znany jako NV2A, był w stanie dostarczać zaawansowane efekty graficzne i funkcje, takie jak programowalne shadery, które były rewolucją w GeForce 3.

Integracja technologii GeForce 3 w Xboxie oznaczała, że konsola posiadała bardzo zaawansowaną grafikę na tamten czas, co pozwalało na tworzenie gier z bardziej złożonymi efektami wizualnymi i realistycznym renderingiem. Dzięki temu Xbox mógł oferować gry o jakości graficznej, która była trudna do osiągnięcia na innych konsolach dostępnych na rynku w tamtym okresie. Użycie technologii NVIDIA w Xboxie było także istotne z punktu widzenia biznesowego, ponieważ umacniało pozycję NVIDIA jako lidera w produkcji układów GPU, pokazując jej zdolność do dostarczania zaawansowanych rozwiązań graficznych nie tylko dla rynku PC, ale i dla rosnącego rynku konsol do gier. Ta współpraca była kluczowym momentem w historii obu firm, zwiększając ich wpływ w branży gier.

Pomimo wszystkich innowacji GeForce 3 nie był postrzegany jako rewolucyjny skok w wydajności w porównaniu do swojego poprzednika, GeForce 2. W niektórych przypadkach starsze modele GeForce 2 były w stanie dorównać lub nawet przewyższać GeForce 3 w niektórych benchmarkach, zwłaszcza w tych związanych z DirectX 7.0. Ponadto wysoka cena GeForce 3 stanowiła pewną barierę dla przeciętnego konsumenta. Pomimo tego, GeForce 3 ustanawiał podwaliny dla przyszłych innowacji w kartach graficznych i był prekursorem technologii, które stały się standardem w późniejszych generacjach.

Modele z serii GeForce 3

Seria GeForce 3 od NVIDIA składała się z kilku wersji kart, z których każda była zaprojektowana z myślą o różnych sektorach rynku. Wszystkie modele wspierały kluczowe technologie wprowadzone przez NVIDIA w tej serii, takie jak nFiniteFX Engine dla zaawansowanych efektów graficznych, a także Lightspeed Memory Architecture dla lepszej wydajności przepustowości pamięci.

GeForce 3

• Pierwszy model z serii, zaprezentowany w lutym 2001 roku.
• Oferował zaawansowane funkcje graficzne, w tym wsparcie dla Pixel Shaders i Vertex Shaders w ramach DirectX 8.0.

GeForce 3 Ti200

• Budżetowa wersja oryginalnego GeForce 3, wprowadzona na rynek w późniejszym czasie.
• Miał nieco niższe taktowanie rdzenia i pamięci niż oryginalny GeForce 3, co czyniło go bardziej przystępnym cenowo.

GeForce 3 Ti500

• Najbardziej zaawansowany model w serii, oferujący wyższe taktowanie rdzenia i pamięci w porównaniu do oryginalnego GeForce 3.
• Zaprojektowany dla najbardziej wymagających użytkowników i entuzjastów PC.

Dane techniczne GeForce 3

Model GeForce 3 od NVIDIA, znany również pod kodowym oznaczeniem NV20, był przełomowym produktem. Jako pierwsza karta graficzna obsługująca programowalne shadery (Pixel Shaders i Vertex Shaders) w ramach specyfikacji DirectX 8.0, GeForce 3 wprowadził nową erę w dziedzinie grafiki komputerowej, oferując nieporównywalnie większe możliwości w zakresie efektów wizualnych i realizmu.

Kluczowe cechy GeForce 3

• Architektura GPU: NV20
• Pierwszy GPU oferujący pełne wsparcie dla DirectX 8.0, w tym zaawansowane programowalne efekty shaderów pikseli i wierzchołków, co pozwalało na dużo bardziej skomplikowane i realistyczne efekty graficzne w grach.
• Wsparcie dla technologii nFiniteFX Engine, która pozwalała deweloperom na większą kreatywność poprzez bardziej skomplikowane efekty graficzne i animacje.
• Nowatorska architektura pamięci Lightspeed Memory Architecture, która miała na celu zwiększenie wydajności i efektywności przepustowości pamięci.
• Wysoka jakość renderowania – wprowadzenie funkcji takich jak antyaliasing i anizotropowe filtrowanie tekstur, które znacząco poprawiały jakość obrazu.

Specyfikacja techniczna

Wszystkie karty z serii wspierały AGP 4X.

• GeForce 3 – taktowanie rdzenia 200 MHz, taktowanie pamięci 230 MHz, 64 MB RAM;
• GeForce 3 Ti200 – taktowanie rdzenia 175 MHz, taktowanie pamięci 200 MHz, 64 MB lub 128 MB RAM;
• GeForce 3 Ti500 – taktowanie rdzenia 240 MHz, taktowanie pamięci 250 MHz, 64 MB lub 128 MB RAM.

Rynkowi rywale GeForce 3

Seria GeForce 3 miała kilku silnych konkurentów na rynku kart graficznych, którzy również oferowali zaawansowane produkty do gier i profesjonalnych aplikacji graficznych. Najpoważniejszym rywalem była kart ATI Radeon 8500, oferując porównywalne technologie i wydajność. Walka między NVIDIA a ATI (które później zostało przejęte przez AMD) zdefiniowała rywalizację na rynku GPU przez wiele kolejnych lat, z obiema firmami regularnie wprowadzającymi innowacje i przebijającymi wzajemnie swoje oferty w celu zdobycia przewagi.

ATI Radeon 8500

Wypuszczony w sierpniu 2001 roku, Radeon 8500 był bezpośrednim konkurentem GeForce 3, oferując podobne zaawansowane funkcje graficzne, w tym wsparcie dla programowalnych shaderów. Radeon 8500 był chwalony za swoją wydajność w renderowaniu grafiki i był postrzegany jako poważny konkurent dla GeForce 3, zwłaszcza w zakresie precyzji shaderów i jakości obrazu.

Matrox Parhelia-512

Chociaż mniej znany w grach niż NVIDIA i ATI, Matrox próbował konkurować na rynku zaawansowanych kart graficznych z serią Parhelia, która została zapowiedziana w 2002 roku. Parhelia oferowała unikalne funkcje, takie jak wsparcie dla trzech monitorów, ale jej wydajność w grach często pozostawała za konkurencją, co ograniczało jej wpływ na rynek kart graficznych wysokiej klasy.

3dfx Voodoo 5 5500

Chociaż era dominacji 3dfx na rynku kart graficznych dobiegła końca przed premierą GeForce 3, ich ostatni produkt, Voodoo 5 5500, był jeszcze dostępny na rynku jako opcja dla graczy. Jednakże NVIDIA nabyła 3dfx w grudniu 2000 roku, co oznaczało koniec niezależności tej firmy i jej technologii na rynku kart graficznych.