sobota,
Advanced Micro Devices
Założona 1 maja 1969 roku firma AMD to znane amerykańskie przedsiębiorstwo z branży elektronicznej i jedyny znaczący rywal Intela.
Na początku 1969 roku amerykańską firmę Fairchild Semiconductor opuściła grupa sfrustrowanych pracowników. Jerry Sanders, Edwin Turney, John Carey, Sven Simonsen, Jack Gifford, Frank Botte, Jim Giles oraz Larry Stenger postanowili założyć własne przedsiębiorstwo. Rok wcześniej, aby założyć firmę Intel, z Fairchild Semiconductor odeszli Gordon Moore oraz Robert Noyce. 1 maja 1969 Sanders i spółka założyli Advanced Micro Devices powszechnie znane jako AMD.
Początkowo AMD produkowało układy scalone zaprojektowane przez inne firmy. Pierwszą próbą tworzenia własnych produktów był licznik logiczny Am2501 z 1970 roku. W latach 70. lista odbiorców produktów AMD była długa, wśród klientów byli tacy giganci jak IBM czy DEC, jednak żadna z firm nie stała się partnerem strategicznym. W 1971 AMD weszło na rynek układów pamięci RAM. W 1975 roku na rynek trafił Am9080 – sklonowany procesor 8080 Intela.
W latach osiemdziesiątych nastąpił przełom. Firma IBM potrzebowała dużych ilości procesorów Intel x86. Jednocześnie standardy obowiązujące w tej firmie wymagały co najmniej dwóch dostawców kluczowych komponentów. Być może udział w tym miała też armia USA, która była dużym klientem IBM. Oczywiście pierwszym dostawcą został Intel, jako drugiego wybrano firmę AMD. AMD i Intel podpisały umowę o wymianie technologii. Bez wątpienia bardziej na tym skorzystało AMD, które bez ponoszenia kosztów badań zdobyło technologię. Dzięki kontraktowi z IBM osiągnięto zyski, które można było przeznaczyć na rozwój własnych produktów. Umowy podpisano na wiele lat, w armii USA przestarzałe procesory są nadal w użytkowaniu, np. układy sterujące rakietami nie wymagają dużej mocy, a traktuje się jako jednorazowe. W 1987 roku rozpoczęły się sprawy sądowe AMD i Intela dotyczące patentów.
Od początku lat osiemdziesiątych, w erze gwałtownie rosnącej popularności komputerów PC, firma AMD tworzyła kolejne klony procesorów Intela – Am286, Am386, Am486. Tylko pierwszy z nich był produkowany za wyraźną zgodą Intela. Sprawa Am386 miała swój finał w sądzie. Ostatecznie wygrało ją AMD, powołując się na wcześniejsze umowy obu firm i interpretując je na swoją korzyść, jednak Intel wyciągnął z tego wnioski. W tym okresie procesory AMD były tańsze od swoich odpowiedników i jednocześnie osiągały większą wydajność, np. najszybsze procesory klasy 80286 to 12,5 MHz u Intela i 20 MHz w przypadku Am286 z AMD. Ciekawa sytuacja miała miejsce, gdy Intel wprowadził na rynek następcę i486 – procesor Pentium. AMD Am5x86 uzyskiwał porównywalną wydajność i jednocześnie pasował do starego gniazda Socket 3, a po niewielkich zabiegach nawet do przestarzałych Socket 1 i Socket 2. Oznaczało to, że użytkownicy i486 mogli modernizować komputery bez konieczności zakupu nowej płyty głównej a tym bardziej dodatkowo jeszcze procesora Pentium.
Uszczelnienie polityki patentowej przez Intela w związku z premierą Pentium postawiło przed AMD nowe wyzwania. Układ AMD K5 był pierwszym procesorem opracowanym przez firmę całkowicie niezależnie. Litera „K” w nazwie pochodziła od pojawiającej się w komiksach tajemniczej substancji Kryptonit, która była niebezpieczna dla Supermana. Była to oczywista aluzja do firmy Intel. Cyfra „5” oznacza piątą generację procesorów x86. K5 wniósł sporo ciekawych rozwiązań technicznych, jednak spóźniona premiera i niepełna zgodność z Pentium spowodowały, że był postrzegany jedynie jako tańsza alternatywa.
W 1996 roku AMD przejęło producenta mikroprocesorów NexGen. Na bazie układu Nx686 z tej firmy powstał procesor AMD K6. Obsługiwał on instrukcje MMX rodem z Intela, a w późniejszym okresie także 3DNow! – rozszerzenie architektury procesorów x86 opracowane przez firmę AMD. Produkt ten działał równie dobrze, jak jego odpowiednik Intel Pentium II i jednocześnie miał dużo niższą cenę. Prawdopodobnie K6 był pierwszą poważną konkurencją dla Intela, który był zmuszony ratować się tańszą linią procesorów marki Celeron.
Pierwszy układ siódmej generacji z 1999 roku nazwany jako Athlon to kolejny przełom w historii firmy. Układy z AMD zaczęły przewyższać swoich rywali z Intela pod względem szybkości obliczeń. Firma AMD jako pierwsza pokonała barierę 1 GHz. W szalonym wyścigu dotychczasowy lider spóźnił się tylko o dwa dni, jednak układy Intela początkowo były mało stabilne. Sytuacja na rynku uległa tak wielkiej zmianie, że AMD wcześniej postrzegane jako tańszy odpowiednik wypuściło swoją pierwszą niskobudżetową linię procesorów pod marką Duron.
Rywalizacja firm AMD i Intel z wieloma zwrotami akcji trwa do dziś. Przedsiębiorstwo Advanced Micro Devices po przejęciu firmy ATI w 2006 roku stało się potentatem także na rynku kart graficznych. Jedynym prawdziwym konkurentem AMD w tym segmencie jest firma Nvidia. Aktualnie AMD zdominowało rynek konsol do gier, topowe modele z ostatnich lat – Xbox One oraz PlayStation 4 – bazują na układach z tej firmy.
