środa,
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
„Tragiczne wydarzenia, które miały miejsce na wiosnę 1940 roku w Katyniu, Charkowie i Miednoje, są rozdziałem w martyrologium polskim, które nie może być zapomniane. Ta żywa pamięć powinna być zachowana jako przestroga dla przyszłych pokoleń (…). Pragnę dodać, że ja również codziennie modlę się za tych, którzy zginęli w Katyniu”
–– Jan Paweł II, wypowiedź dla uczestników pielgrzymki Rodzin Katyńskich, kwiecień 1996.
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Wiosną 1940 roku na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR rozstrzelano co najmniej 21 768 obywateli Polski. Wykonawcą zbrodni była sowiecka policja polityczna NKWD, ofiary zabijano strzałami w tył głowy z broni krótkiej. Przez pół wieku władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, latami propaganda sowiecka i peerelowska głosiły, że sprawcami zbrodni katyńskiej byli hitlerowcy. 13 kwietnia to rocznica opublikowania przez Niemców informacji o odkryciu masowych grobów oficerów Wojska Polskiego. Czterdzieści siedem lat później ostatni przywódca Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Michaił Gorbaczow przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu część dokumentów związanych ze zbrodnią.
Po agresji ZSRR na nasz kraj w 1939 roku tysiące polskich żołnierzy znalazło się w niewoli sowieckiej. Oficerowie zostali przekazani NKWD, sowiecka policja polityczna zatrzymywała także funkcjonariuszy Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza i innych formacji mundurowych. NKWD aresztowało również kilka tysięcy osadników wojskowych, ziemian, fabrykantów i urzędników. Większość ofiar zbrodni przetrzymywano w obozach specjalnych NKWD w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Na dokumentach związanych z decyzją o wymordowaniu polskich jeńców znajdują się podpisy m.in. najważniejszych przedstawicieli władz ZSRR – Stalina, Berii, Woroszyłowa, Mołotowa i Mikojana. Polaków uśmiercano w wielu miejscach, symbolem sowieckiego ludobójstwa stał się Katyń – miejscowość pod Smoleńskiem.
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej został ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej w 2007 roku, jego celem jest oddanie hołdu ofiarom zbrodni katyńskiej.
„Tylko guziki nieugięte
przetrwały śmierć świadkowie zbrodni
z głębin wychodzą na powierzchnię
jedyny pomnik na ich grobie (…)”
–– Zbigniew Herbert, Guziki z tomiku Rovigo, 1992.
