niedziela,
Kazimierz Noiszewski
11 września 1859 w Wilnie urodził się stosunkowo mało znany wybitny polski okulista i wynalazca.
Wynalazł wiele przyrządów stosowanych w okulistyce, m.in. trychestozjometr do badania wrażliwości czuciowej oka. Ciekawym rozwiązaniem Noiszewskiego była hydroelektroda do elektryzacji oka. W 1921 roku opracował oryginalną metodę przeszczepiania rogówki. Prowadził m.in. badania nad jaglicą, chorobą zwaną także egipskim zapaleniem spojówek, której powikłania mogą być przyczyną ślepoty. Obszar jego zainteresowań był szeroki, pozostawił po sobie około 180 oryginalnych prac w języku polskim, rosyjskim, niemieckim i francuskim. Niektóre z nich były znane na arenie międzynarodowej.
W 1889 roku Kazimierz Noiszewski opracował zasady działania elektroftalmu, tzw. sztucznego oka. Elektroftalm to prawdopodobnie pierwsze na świecie urządzenie tego typu. Aparat miał pomagać niewidomym w poruszaniu się. Umieszczona na czole niewidomej osoby fotokomórka selenowa pod wpływem światła emitowała sygnał elektryczny, który można było przetworzyć na sygnał dźwiękowy. Natężenie dźwięku pomagało niewidomemu określać, gdzie znajdują się źródła światła, a co za tym idzie, omijać o przeszkody w otoczeniu. Dzięki temu możliwe było poruszanie się bez psa opiekuna, białej laski i przewodnika. Wadami urządzenia Noiszewskiego były duże rozmiary i waga. Rozwiązanie to w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku udoskonalił Witold Starkiewicz z Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Zasadniczą zmianą było zastosowanie sygnałów dotykowych zamiast dźwiękowych. Współczesne urządzenia tego typu zostały zminiaturyzowane i wykorzystują np. receptory na powierzchni języka.
Ojcem Kazimierza Noiszewskiego był powstaniec styczniowy Józef Bazyli Noyszewski karnie wraz z rodziną zesłany przez carskie władze do Tuły. W 1883 roku Kazimierz Noiszewski w Moskwie ukończył studia medyczne i uzyskał stopień lekarza. Specjalizował się w okulistyce, kilka lat spędził na pogłębieniu wiedzy za granicą, m.in. w Paryżu i Wiedniu. W 1887 roku w okolicach Dyneburga założył prywatną klinikę okulistyczną. Publikacje Noiszewskiego wzbudziły zainteresowanie wybitnych uczonych. W roku 1900 uzyskał tytuł doktora medycyny w Petersburskiej Akademii Wojskowej. Jego praca „O jaskrze prostej i jej zależności od różnicy ciśnienia między gałką a czaszką” z 1908 roku spowodowała, że otrzymał prestiżową nagrodę im. prof. Józefa Moczutkowskiego i ofertę pracy na uczelni.
W latach 1908–1918 wykładał fizjologię i patologię wzroku w Petersburskiej Akademii Wojskowej. Równolegle nadal pracował jako lekarz. Nie ukrywał związków z Polską, był członkiem Związku Polskich Lekarzy i Przyrodników w Petersburgu. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku zamieszkał w kraju. Jako pracownik Ministerstwa Zdrowia współtworzył Uniwersytet Wileński. Na tej uczelni jako profesor zwyczajny objął katedrę okulistyki, wykładał diagnostykę, higienę i terapię narządu wzroku. W tym okresie wydał „Podręcznik do badania ostrości wzroku dla studentów i lekarzy”. W 1920 zorganizował I Wszechpolski Zjazd Okulistyczny w Warszawie. Rok później przeniósł się do stolicy i otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego. Utworzył Katedrę i Klinikę Okulistyczną UW w Szpitalu św. Ducha i został jej pierwszym kierownikiem.
W latach 1921–1930 był drugim prezesem Polskiego Towarzystwa Okulistycznego. W 1923 założył czasopismo „Klinika Oczna”, przez dłuższy czas wydawał je własnym kosztem. W październiku 1929 roku przeszedł na emeryturę, jednak nie zaprzestał pracy naukowej do końca życia. Jego ostatnia książka to „Choroby oczne, z którymi najczęściej spotyka się lekarz – praktyk”. Zmarł 5 lipca 1930 roku w Warszawie.
