wtorek,
Bolesław Orliński
7 września 1931 roku w Cleveland zakończyły się zwycięskie dla Bolesława Orlińskiego zawody lotnicze National Air Races. Rocznica tego triumfu to dobra okazja, żeby przypomnieć nieco zapomnianą postać przedwojennego asa lotnictwa.
Bolesław Orliński urodził się 13 kwietnia 1899 roku w Niwerce pod Kamieńcem Podolskim na Podolu. Podczas I wojny światowej służył w armii rosyjskiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego, jako kawalerzysta brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Przeniósł się do lotnictwa, początkowo był tam kierowcą. W 1921 roku ukończył Niższą Szkołę Pilotów w Bydgoszczy, a następnie wyższą szkołę pilotażu. Pasjonował się akrobacją lotniczą i był w tym prawdziwym mistrzem. Jego słynny rekord to 242 pętle wykonane bez żadnej przerwy. Nieregulaminowe wyczyny czasami kończyły się uszkodzeniem samolotu i aresztem, jednak kunszt Orlińskiego cieszył się uznaniem przełożonych.
W 1926 roku zdobył rozgłos na całym świecie. Stało się tak za sprawą przelotu na trasie Warszawa-Tokio-Warszawa. Po przylocie wraz z mechanikiem Leonardem Kubiakiem do Tokio Polaków powitał wiwatujący tłum, na audiencji przyjął ich cesarz. Z jego rąk Orliński otrzymał Order Wschodzącego Słońca oraz Złoty Medal Cesarskiego Towarzystwa Lotniczego. Oczywiście Polacy zdecydowali się na powrót samolotem. Niestety tym razem warunki pogodowe były fatalne. Do Warszawy dotarli bez części skrzydła i z silnikiem w stanie ruiny. Komisja badająca samolot orzekła, że ta maszyna nie miała prawa dolecieć. W Polsce Orliński dostał awans na kapitana i działkę przy ul. Racławickiej od miasta Warszawa. Oczywiście były też wywiady, bankiety, polowania, odznaczenia i gloria bohatera narodowego. Na fali popularności pilot wystąpił w filmie fabularnym „Orlę”.
W 1928 roku odszedł z wojska i został pilotem doświadczalnym w Państwowych Zakładach Lotniczych. Było to bardzo niebezpieczne zajęcie. Orliński wielokrotnie uczestniczył w wypadkach lotniczych i lądował w uszkodzonym samolocie, kilka razy musiał ratować się skokiem ze spadochronem. 28 czerwca 1934 roku na samolocie PZL P.24 ustanowił rekord świata prędkości dla samolotów myśliwskich z silnikiem gwiazdowym – 414 km/h.
Wiele razy brał udział w zawodach lotniczych. Na mityngu lotniczym w Brnie w 1930 roku na PZL Ł.2 zdobył pierwszą nagrodę. Zwyciężył w rozgrywanych od 29 sierpnia do 7 września 1931 roku zawodach lotniczych National Air Races w Cleveland. Zaszokował tam znanych pilotów światowych swoimi umiejętnościami i brawurowymi akrobacjami. Pokonał tam m.in. asa myśliwskiego z czasów I wojny światowej Ernsta Udeta (62 zwycięstwa). Z reguły startował na prototypowych wersjach samolotów, dlatego czasami awaria maszyny odbierała mu zwycięstwo.
Po wybuchu II wojny światowej na ochotnika zgłosił się do wojska. Wysłano go do Rumunii z zadaniem odebrania brytyjskich myśliwców dla Polski. Na miejscu okazało się, że nikt nie słyszał o takim transporcie. Orliński przedostał się do Wielkiej Brytanii. Według brytyjskich władz wojskowych jego wiek nie pozwalał na służbę w lotnictwie myśliwskim. Został wojskowym instruktorem lotniczym. Szkolił pilotów m.in. z zakresu wykonywania awaryjnych lądowań. Nieustępliwość i upór sprawiły, że w 1943 roku dostał przydział do 305 Dywizjonu Bombowego. Jego zadania polegały na samotnych nocnych misjach bombowych nad terenem wroga.
W czasie swojej kariery latał na 92 typach samolotów i spędził w powietrzu ponad 7 tysięcy godzin. Bolesław Orliński zmarł 28 lutego 1992 roku w Kanadzie.
