Przeglądasz zaktualizowaną wersję artykułu.
piątek,
Zdobycie „Gęsiówki”
W piątym dniu powstania warszawskiego żołnierze z batalionu „Zośka” wyzwolili obóz Gęsiówka i uwolnili około 350 więźniów pochodzenia żydowskiego.
W drugiej połowie 1943 roku na mocy decyzji Heinricha Himmlera w Warszawie powstał niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny KL Warschau. Do tego celu wykorzystano budynki dawnego więzienia wojskowego i przyległe place na terenie zlikwidowanego getta warszawskiego. Przed wojną wojskowy kompleks więzienny był zwyczajowo nazywany „Gęsiówką” (od ulicy Gęsiej). Warszawiacy używali tej nazwy również podczas okupacji. Do Konzentrationslager Warschau trafiali przede wszystkim Żydzi.
W momencie wybuchu powstania KL Warschau był w trakcie ewakuacji w związku ze zbliżaniem się frontu. Los około czterystu Żydów pozostawionych w „Gęsiówce” wydawał się beznadziejny. Mieli oni zatrzeć ślady zbrodni i zostać zlikwidowani przez esesmanów. 1 sierpnia oddział Kedywu pod dowództwem porucznika Stanisława Sosabowskiego „Stasinka” zdobył niemieckie magazyny Waffen-SS na Stawkach oraz szkołę przy ulicy Niskiej. Przy tej okazji uwolniono 50 pracujących tam więźniów KL Warschau.
Z inicjatywy dowódcy Brygady „Broda 53” kapitana Jana Kajusa Andrzejewskiego „Jana” 5 sierpnia przeprowadzono szturm na „Gęsiówkę”. Poza uratowaniem więźniów akcja pozwalała uzyskać połączenie ze Starówką poprzez ruiny getta. Do ataku przystąpili żołnierze z harcerskiego batalionu „Zośka”. Podczas uderzenia najważniejszą rolę odegrał zdobyczny czołg PzKpfw V Panther, który celnymi strzałami rozbił wieże strażnicze i bunkry. Uwolniono 348 Żydów, większość spośród nich zgłosiła się ochotniczo do oddziałów powstańczych. Podczas walki poległ jeden z polskich żołnierzy, dwóch odniosło rany.
