poniedziałek,
Krakusi
Na mocy dekretu Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego z 20 grudnia 1812 roku rozpoczął się pobór rekruta do kawalerii liniowej oraz piechoty. Na rozkaz księcia Józefa Poniatowskiego z nadwyżek, jakie pozostały po uzupełnieniu stanów jednostek powstał pułk lekkiej kawalerii nazwany Pułkiem Krakusów. Na pamiątkę Dekretu Rady Ministrów 20 grudnia formacja obchodziła swoje święto pułkowe.
Początkowo Pułk Krakusów liczył około dwóch tysięcy jeźdźców. Pierwszym dowódcą był pułkownik Aleksander Oborski. 12 marca 1813 roku pod Skarszewem Pułk stoczył swoją pierwszą walkę. W maju 1813 roku oddział wyruszył do Saksonii. Formacja znalazła się w składzie 27 Brygady Kawalerii lekkiej Jazdy Straży Przedniej generała Jana Nepomucena Umińskiego. Krakusi brali udział w walkach pod Lützen, na lewym brzegu Łaby, pod Löbau. 10 września pod Zedtlitz brali udział w krwawej szarży, która otworzyła drogę w kierunku Lipska. W październiku 1813 roku Pułk Krakusów uczestniczył w największej bitwie w kampaniach Napoleona, w starciu pod Lipskiem.
Krakusi wyróżniali się od innych formacji swoim strojem. Przywdziewali chłopskie sukmany w kolorze granatowym lub białym i czerwone czapki rogatywki. W 1814 roku otrzymali granatowe kurtki wołoszki z karmazynowymi kołnierzami i wyłogami oraz naszytymi na wzór ludów kaukaskich kieszeniami na naboje. Na lancach zaczęto zakładać proporce w kolorze karmazynowo-białym.
Od początku 1814 roku Krakusi dowodzeni przez pułkownika Józefa Dwernickiego walczyli we Francji. Swoją służbę u boku Napoleona zakończyli 30 marca pod Paryżem. Pod koniec 1814 roku część Krakusów trafiła do 1 Pułku Ułanów, a jednostka została rozwiązana.
Tradycje Pułku Krakusów były kontynuowane. W trakcie powstania listopadowego powstały oddziały Krakusów. Pułk Krakusów im. Tadeusza Kościuszki pod komendą starego dowódcy generała Dwernickiego odznaczył się zwłaszcza w bitwie pod Boremlem 18 kwietnia 1831 roku. Również podczas powstania krakowskiego w 1846 roku oraz powstania styczniowego pojawiły się oddziały Krakusów. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę powstawały oddziały Krakusów, jednak wcielane były one do większych jednostek.
W 1927 roku rotmistrz rezerwy Stanisław Młodzianowski zorganizował z miejscowej młodzieży ochotnicze oddziały Krakusów w okolicach Łęczycy. Uczył ich kawaleryjskiego przysposobienia wojskowego. Władze II Rzeczpospolitej uznały, że taka inicjatywa jest godna poparcia i zaczęły organizować podobne formacje na terenie całego kraju na zasadzie Przysposobienia Wojskowego Konnego. Podlegały Państwowemu Urzędowi Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Na ich bazie utworzono szwadrony kawalerii dywizyjnej, które brały udział w kampanii wrześniowej. Wielu członków konnego przysposobienia wojskowego trafiło w tym okresie do innych jednostek kawalerii.
