poniedziałek,
Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK w Warszawie
7 października 2013 roku Prezydent RP Bronisław Komorowski odsłonił Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy w Warszawie.
„Pamięci cichociemnych, 316 spadochroniarzy żołnierzy Armii Krajowej, którzy swoje życie i losy poświęcili Tobie ojczyzno”
–– napis na pomniku.
Inicjatorem budowy pomnika był generał brygady Stefan Bałuk „Starba", polski fotoreporter wojenny, jeden z cichociemnych uczestniczących w powstaniu warszawskim. Ze swoim pomysłem zgłosił się do Muzeum Powstania Warszawskiego, które doprowadziło do jego realizacji z pomocą Jednostki Wojskowej GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Autorem pomnika jest znany warszawski rzeźbiarz Marek Moderau. Monument wykonano z czarnego granitu. Znalazły się na nim imiona, nazwiska oraz pseudonimy cichociemnych. Umieszczono także znak spadochronowy cichociemnych w kształcie spadającego do walki orła oraz niewielką tabliczkę z napisem „Tobie Ojczyzno”.
Patronat nad przedsięwzięciem objęły polskie władze. 7 października 2013 roku pomnik poświęcony Cichociemnym Spadochroniarzom AK uroczyście odsłonił prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. W uroczystości brali udział ostatni żyjący cichociemni, w tym generał Stefan Bałuk, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz wojskowa kompania reprezentacyjna. Monument stanął w Warszawie na placu przy ulicy Matejki, niedaleko Sejmu i pomnika Polskiego Państwa Podziemnego.
„Selekcja do cichociemnych była szalenie surowa. Kryteria były psychofizyczne. Mówiąc uczciwie, o tym, że znalazłem się w tej formacji, zadecydowało moje hobby, fotografia”
–– Stefan Bałuk.
Cichociemnymi określano żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którzy zostali przeszkoleni do zadań specjalnych w Wielkiej Brytanii i następnie zrzuceni ze spadochronem nad okupowaną Polską. Pierwszy zrzut nastąpił w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku w ramach operacji lotniczej „Adolphus”, ostatni miał miejsce 27 grudnia 1944 roku. Z trzystu szesnastu przerzuconych do okupowanej Polski cichociemnych zginęło stu trzech. Wśród nich było dziewięciu zamordowanych przez władze komunistyczne po wojnie. Dziewięćdziesięciu czterech zostało wywiezionych w głąb ZSRR po aresztowaniu przez Sowietów. Wśród cichociemnych była tylko jedna kobieta, generał Elżbieta Zawacka.
