Przeglądasz zaktualizowaną wersję artykułu.
środa,
Gracjan Fróg
Gracjan Klaudiusz Fróg urodził się 8 grudnia 1911 roku w Laskówce na Podkarpaciu. W 1930 roku zdał egamin dojrzałości w tarnobrzeskim gimnazjum, a następnie wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie trafił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. W 1933 roku w stopniu porucznika otrzymał przydział do 2. Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku. Po przejściu szkolenia w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie służył w jednostkach pancernych.
W kampanii wrześniowej walczył w szeregach 33. Dywizjonu Pancernego. Po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim trafił do niemieckiej niewoli. Udało mu się uciec i przedostać do Przemyśla, jednak został tam aresztowany przez Sowietów. Po kolejnej ucieczce udał się do Wilna.
Zaczął działać w konspiracji. Używał pseudonimów „Góral” oraz „Szczerbiec”. W marcu 1941 roku został aresztowany przez NKWD. Po ataku Niemiec na ZSRR, podczas odjazdu transportu kolejowego w głąb ZSRR, polscy kolejarze z Wilna odczepili kilka wagonów z więźniami. W ten sposób Fróg znalazł się na wolności. Nadal działał w wileńskiej konspiracji, zmienił się tylko okupant.
Dowodził oddziałami partyzanckimi Armii Krajowej, odniósł wiele zwycięstw w starciach z litewskimi kolaborantami i niemieckimi oddziałami, był cenionym oficerem. Na przełomie 1943 i 1944 roku współpracował z 6. Wileńską Brygadą AK. Jego stuosobowy oddział nazwano 3. Wileńską Brygadą. Kiedy front zaczął zbliżać się do Wilna, nasiliły się walki partyzanckie.
Podczas operacji „Ostra Brama” w szeregach 3. Wileńskiej Brygady AK znajdowało się siedmiuset pięćdziesięciu żołnierzy. W walkach o wyzwolenie Wilna 3. Brygada odnosiła duże sukcesy. Podjęto współdziałanie z oddziałami sowieckimi. Po zdobyciu Wilna otrzymał awans do stopnia kapitana. 17 lipca 1944 roku na odprawie w Boguszach został aresztowany przez NKWD. Od września był więźniem obozu NKWD pod Riazaniem.
Pod koniec marca 1946 roku zdołał zbiec i przedostać się do Wilna. Razem z transportem repatriantów wyjechał do Łodzi. W 1948 roku odnaleźli go funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa, został aresztowany pod fałszywymi zarzutami. Po brutalnym śledztwie otrzymał wyrok śmierci. Został stracony w więzieniu mokotowskim 11 maja 1951 roku. W 1969 roku Wojewódzki Sąd w Warszawie anulował wyrok, a dowody wykorzystane oskarżycieli Klaudiusza Fróga uznał za fałszywe.
28 lutego 2018 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej imię kapitana Gracjana Klaudiusza Fróga przyjęła 4. Warmińsko-Mazurska Brygada Obrony Terytorialnej.
