sobota,
Bolesław Kontrym
Bolesław Kontrym urodził się 27 sierpnia 1898 roku w Zaturcach na Wołyniu. Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych, jego przodkowie wałczyli w polskich powstaniach niepodległościowych. Od 1909 roku uczył się w Korpusie Kadetów w Jarosławiu nad Wołgą. W 1915 roku przerwał naukę i wstąpił ochotniczo do carskiej armii. W 1917 roku otrzymał stopień porucznika. W 1918 roku przeszedł do oddziałów polskich formujących się w Rosji. W maju 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce próbował przedostać się do polskich wojsk, jednak został zatrzymany przez bolszewików i przymusowo wcielony do Armii Czerwonej. W wojnie polsko-bolszewickiej walczył po stronie bolszewików. W 1921 roku rozpoczął studia w Akademii Sztabu Generalnego w Moskwie. Rok później nawiązał kontakt z attaché wojskowym przy Poselstwie RP i rozpoczął pracę dla polskiego wywiadu. Zagrożony aresztowaniem uciekł do Polski.
Od 1923 roku służył w Straży Granicznej. Kiedy jeden z jego podwładnych został uprowadzony za granicę ZSRR, porwał całą załogę sowieckiego posterunku granicznego i doprowadził do wymiany. Latem 1924 roku przeszedł do pracy w Policji Państwowej. Był cenionym policjantem zajmującym się głównie rozpracowywaniu antypaństwowych organizacji, a zwłaszcza komunistycznej agentury. W 1939 roku zajmował stanowisko kierownika Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej PP w Wilnie w stopniu komisarza. 19 września po przekroczeniu granicy litewskiej został internowany. Udało mu się zbiec i przez Rygę oraz Tallinn dotrzeć do Sztokholmu. Po podróży przez Norwegię i Wielką Brytanię trafił do Francji. Jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich uczestniczył w walkach pod Narvikiem. Od lipca 1940 roku kierował działem paszportowo-wizowym placówki ewakuacyjnej żołnierzy polskich w Marsylii. Jesienią tego samego roku przez Portugalię ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał przydział do 8. Brygady Kadrowej Strzelców. W 1941 roku trafił do 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej.
Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie dywersyjne. Po przerzucie do okupowanej Polski otrzymał przydział do organizacji sabotażowo-dywersyjnej Wachlarz. Pod koniec 1942 roku objął dowodzenie III odcinkiem Wachlarza. Wspólnie z Janem Piwnikiem „Ponurym” zorganizował 18 stycznia 1943 roku słynną akcję odbicia żołnierzy AK z więzienia niemieckiego w Pińsku. Kilkanaście tygodni później został szefem Centrali Służby Śledczej Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa. Od czerwca 1943 roku równolegle dowodził oddziałem dyspozycyjnym „Podkowa” –„Sztafeta” chroniącym Delegaturę Rządu RP na Kraj. Wykonał 25 akcji likwidacyjnych na agentach i konfidentach. W powstaniu warszawskim walczył w Śródmieściu, czterokrotnie był ranny. Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej. Pod koniec kwietnia 1945 roku zbiegł z obozu jenieckiego i przedostał się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Latem 1947 roku wrócił do Polski. Prawdopodobnie wpływ na tę decyzją miało także nieoczekiwane odnalezienie się jego starszego brata — Konstantego Kontryma, z którym nie miał kontaktu od czasu ucieczki z ZSRR. Konstanty Kontrym odnalazł się jako generał Wojska Polskiego armii generała Berlinga. Od chwili powrotu do kraju Bolesław Kontrym był śledzony przez Informację Wojskową. Jesienią 1948 roku został aresztowany przez komunistyczne władze. Przeszedł brutalne śledztwo. W 1952 roku został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 2 stycznia 1953 roku w więzieniu Warszawa-Mokotów przy ulicy Rakowieckiej. W 1957 roku został uniewinniony i zrehabilitowany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie. Przez lata miejsce jego pochówku nie było znane. W 2014 roku szczątki Bolesława Kontryma zostały odkryte i zidentyfikowane podczas prac ekshumacyjnych przeprowadzonych w Kwaterze „Na Łączce” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
