piątek,
Benon Łastowski
Dziś mija rocznica urodzin majora saperów Polskich Sił Zbrojnych, cichociemnego, więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Groß-Rosen.
Benon Edmund Łastowski urodził się 15 lipca 1913 roku w Hoduciszkach na Litwie. Był uczniem Państwowej Szkoły Technicznej w Wilnie. W 1933 roku zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął służbę wojskową. Odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów. Po przejściu do cywila imał się różnych zajęć. Po ćwiczeniach rezerwy w 1936 roku otrzymał awans do stopnia podporucznika saperów. Od 1937 był zawodowym żołnierzem. Podczas kampanii wrześniowej początkowo służył w Wojskowym Ośrodku Spadochronowym, później trafił do 4. Pułku Saperów. 18 września przekroczył granicę polsko-rumuńską. Po ucieczce z obozu internowania dotarł do Francji, gdzie dołączył do polskich oddziałów.
W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Początkowo służył w 1. Batalionie Saperów w Dundee, później został przeniesiony do 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, gdzie prowadził szkolenia minerskie. 20 marca 1941 roku awansował do stopnia porucznika. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w wywiadzie ze specjalizacją w mikrofotografii. 29 grudnia 1942 roku złożył przysięgę na rotę Armii Krajowej. W nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Weller 2” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim w kraju znaleźli się podporucznik Stefan Bałuk „Starba”, major Tadeusz Runge „Osa” oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj kapral Henryk Waniek „Pływak”. Skoczków przyjęła placówka odbiorcza „Imbryk” w okolicach miejscowości Dąbrówka, kilkanaście kilometrów od stacji kolejowej Tłuszcz.
Z chwilą skoku otrzymał awans do stopnia kapitana. Po aklimatyzacji otrzymał przydział do Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego sztabu Komendy Głównej AK. Zajmował się m.in. uruchomieniem pracowni mikrofotograficznej. 21 maja 1944 roku został aresztowany przez gestapo w lokalu konspiracyjnym. Przeszedł brutalne śledztwo, już po pierwszym dniu przesłuchań trafił do szpitala więziennego. Na przełomie lipca i sierpnia wysłano go do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Groß-Rosen. Później został przeniesiony do obozu pracy przymusowej AL Fünfteichen, gdzie pracował w fabryce zbrojeniowej Kruppa. 23 stycznia 1945 roku został uwolniony przez Sowietów.
Po powrocie do Polski prowadził działalność konspiracyjną w strukturach Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, a następnie w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość. Pod koniec 1945 roku przeszedł do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Po demobilizacji zamieszkał w Londynie. Prawdopodobnie w latach pięćdziesiątych nawiązał współpracę z amerykańskimi lub brytyjskimi służbami specjalnymi. W 1952 roku został zrzucony na terenie Wielkopolski. Szczegóły jego misji są do dziś owiane tajemnicą. Zdołał powrócić na Zachód. Aktywnie działał w środowiskach kombatanckich i polonijnych. Zmarł 2 listopada 1996 roku w Londynie. Był autorem wspomnień „Ostatni transport z Pawiaka” i „Wigilia w kacecie”.
