środa,
Władysław Langner
Władysław Aleksander Langner urodził się 18 czerwca 1896 w Jaworowie. W młodości był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” i Drużyn Strzeleckich. Po wybuchu pierwszej wojny światowej, jako osiemnastolatek, w sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Szybko zdobywał kolejne awanse. W październiku 1914 roku dowodził już kompanią w 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku został wcielony do armii austro-węgierskiej i skierowany na front włoski.
W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Początkowo objął stanowisko zastępcy dowódcy 57 pułku piechoty Ziemi Tarnowskiej. Jako dowódca batalionu w 1 pułku piechoty Legionów wyróżnił się podczas walk o Wilno w kwietniu 1919 roku. Brał udział w wojnie z bolszewikami. Latem 1920 roku otrzymał stopień podpułkownika. Pod koniec czerwca 1922 roku na czele 75. pułku piechoty wkroczył do przyłączonej właśnie do Polski południowo-wschodniej części Górnego Śląska.
W kolejnych latach Langner nadal był związany z wojskiem. W czerwcu 1931 roku pierwszego roku został zastępcą II wiceministra spraw wojskowych. Pod koniec następnego roku uzyskał stopień generała brygady. W sierpniu 1934 objął obowiązki dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. W 1938 zajął takie samo stanowisko we Lwowie.
Lwów był jednym z największych garnizonów w Polsce, jednak po mobilizacji w sierpniu 1939 roku wszystkie stacjonujące tu większe jednostki zostały przerzucone transportami kolejowymi na zachód kraju. W mieście pozostały jedynie nieliczne oddziały tyłowe. Od pierwszych dni września Lwów był celem ataków niemieckiego lotnictwa. Zniszczeniu uległo wiele budynków. W miarę postępów ofensywy Wehrmachtu, w okolicy miasta pojawiały się wycofujące się polskie jednostki. Podczas przygotowań do obrony, do Lwowa przybyły także oddziały z pobliskich miast.
Niemiecki szturm rozpoczął się 2 września. Bohaterską obroną dowodził generał Langner. W walkach brali udział także mieszkańcy miasta – studenci, harcerze i robotnicy. Niemieckie ataki były odpierane przez nieustępliwych obrońców miasta. 18 września pod Lwów dotarły sowieckie oddziały. W nocy zaatakowały Polaków. Sytuacja militarna polskich wojsk we Lwowie stała się fatalna, miasto szturmowało już dwóch przeciwników. Rozpoczęły się negocjacje z Sowietami. 20 września niemieckie Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych wydało rozkaz zaprzestania szturmu i odstąpienia od miasta. Pozycje Wehrmachtu zaczęła przejmować Armia Czerwona. 22 września generał Langner, aby zapobiec zniszczeniu Lwowa i stratom wśród ludności cywilnej skapitulował przed Sowietami.
„Przez 10 dni załoga miasta Lwowa odpierała skutecznie natarcia niemieckie. Żołnierze obrony Lwowa zapisali piękną kartę historii wojen, przeciwstawiając się wielkiej technicznej przewadze wroga, nie szczędząc krwi i życia. Gdy teraz, na rozkaz, żołnierze obrony – schodzą z pozycji, muszą wiedzieć, że nie poddajemy się w walce Niemcom, żeśmy się im oparli, że ustępujemy Lwów wojskom Sowietów, z którymi nie walczyliśmy i z którymi walczyć nam nie kazano. Ustępując – ratujemy Lwów od zupełnego zniszczenia i Was żołnierze zachowujemy dla dalszej pracy w Ojczyźnie i dla Ojczyzny”
–– Władysław Langner.
Ze strony sowieckiej protokół przejęcia miasta przez Armię Czerwoną podpisywał komisarz polityczny I Frontu Ukraińskiego Nikita Chruszczow. Polskim oficerom gwarantowano wolność osobistą i możliwość wyjazdu za granicę. Sowieci złamali swoje słowo zaraz po opuszczeniu Lwowa przez polskich żołnierzy. Oficerowie zostali aresztowani, większość z nich stała się ofiarami zbrodni katyńskiej. W mieście rozpoczęły się gwałty i rabunki dokonywane przez czerwonoarmistów. Od początku zbrodni dokonywało NKWD – rozstrzeliwano polskich policjantów i żołnierzy.
Generał Langner został przewieziony na rozmowy do Moskwy. Na początku października powrócił do Lwowa i pozostawał pod nadzorem Sowietów. W połowie listopada zdołał potajemnie opuścić miasto i przedostać się do Rumunii, a następnie do Francji. W październiku 1940 roku dotarł do Wielkiej Brytanii. Dowodził kilkoma jednostkami Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii. W 1943 skierowano go do służby w Sztabie Inspektora Wyszkolenia Wojska. Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na Zachodzie, prowadził gospodarstwo rolne w Walii. Władysław Aleksander Langner zmarł 28 września 1972 roku.
