piątek,
Unia wileńsko-radomska
18 marca 1401 roku w Radomiu 49 panów polskich podpisało akt unii wileńsko-radomskiej. Wcześniej, w styczniu, w Wilnie porozumienie wystawione przez Witolda podpisali bojarzy litewscy. Negocjacje warunków umowy rozpoczęły się w grudniu roku 1400. Pierwszym z sześciu aktów unijnych podpisanych między Polską a Litwą był zawarty 14 sierpnia 1385 roku układ w Krewie. Możnowładcy polscy dążyli do inkorporacji Litwy, jednak spotkało się to ze sprzeciwem Litwinów.
W 1399 roku książę Witold postanowił skierować swoją ekspansję przeciw Krzyżakom, jednak brak środków i obawy przed dążącym do władzy na Litwie Świdrugiełłą spowodowały, że poszukiwał sojusznika. Polacy z niepokojem obserwowali wcześniejszy sojusz Witolda z zakonem krzyżackim. Po śmierci Jadwigi Andegaweńskiej wobec braku jej potomstwa z Władysławem II Jagiełłą stanęli także przed problemem ewentualnego wyboru następcy tronu po śmierci monarchy. Kolejne zbliżenie Litwy z Polską i wyjaśnienie nieporozumień leżało w interesie obydwu stron.
Negocjacje rozpoczęły się pod koniec 1400 roku w Grodnie. Król Władysław podpisał pierwszy akt Unii. Kolejnym dokumentem było porozumienie podpisane w styczniu następnego roku przez Witolda oraz bojarów litewskich w Wilnie. Ostatnim etapem był akt potwierdzony przez 49 panów polskich w Radomiu 18 marca 1401 roku. Unia wileńsko-radomska była pewnym kompromisem. Witold Kiejstutowicz uznał zwierzchnictwo Jagiełły i Korony, a także zobowiązał się do przyłączenia ziem litewskich do Królestwa Polskiego. Jednocześnie otrzymał dożywotnie rządy na Litwie jako wielki książę litewski z zachowaniem zwierzchnictwa Jagiełły. Obie strony zobowiązały się do prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej, a także wspólnego odpierania ataków wrogów. W sprawach polityki wewnętrznej zachowano pewną niezależność.
Bojarzy litewscy przyrzekli na piśmie przestrzegać układu. W przypadku bezpotomnej śmierci Jagiełły następcę mieli wybrać wspólnie bojarzy litewscy oraz panowie polscy. Porozumienie z 1401 roku potwierdzało Unię z Krewa z 1385 roku. Na czas życia Witolda Polacy zrezygnowali z inkorporacji Litwy. Już wkrótce, w latach 1401–1404, Polacy wsparli wojska litewskie w walce z Krzyżakami podczas powstania na Żmudzi.
