piątek,
Tadeusz Przegaliński
Dzisiaj mija rocznica urodzin żołnierza 2. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych, bohatera walk o Monte Cassino, sybiraka.
Tadeusz Stanisław Przegaliński urodził się 13 maja 1924 roku w miejscowości Biereciszki, w ówczesnym województwie nowogródzkim. Jego ojciec Zdzisław, który pracował jako technik budownictwa, był byłym żołnierzem Legionów Polskich i uczestnikiem wojny z bolszewikami. Z uwagi na charakter pracy ojca, rodzina często się przeprowadzała.
Do wybuchu drugiej wojny światowej Tadeusz ukończył siedem klas szkoły powszechnej. W 1939 roku Kresy Wschodnie znalazły się pod okupacją. W 1940 roku na skutek donosu jego ojciec został aresztowany przez NKWD i trafił do sowieckich łagrów, gdzie zmarł w 1942 roku. Przegalińscy jako rodzina wroga narodu radzieckiego na mocy decyzji administracyjnej zostali wysiedleni w głąb ZSRR.
30 marca 1942 roku Tadeusz Przegaliński wraz z kilkoma kolegami uciekł z sowchozu i zgłosił się do jednego z ośrodków stacjonowania Armii Polskiej w Uzbekistanie. Został przyjęty do Armii Andersa i otrzymał przydział do oddziału spadochroniarzy w batalionie specjalnym. Po ewakuacji na bliski wschód trafił do 15 Pułku Ułanów Poznańskich.
Na początku 1944 roku jego jednostkę przerzucono do Włoch. Uczestniczył w walkach nad rzekami Sangro i Rapido. W dniu swoich dwudziestych urodzin, 13 maja 1944 roku, został skierowany pod Monte Cassino. Wykazał się niezwykłą odwagą, między innymi w trudnym górzystym terenie pod ogniem nieprzyjaciela wyniósł z pola walki ciężko rannego kolegę. Za ten czyn otrzymał Krzyż Walecznych.
Po bitwie o klasztor przeszedł szlak bojowy poprzez Ankonę, Bolonię i Linię Gotów. We wrześniu 1946 został zdemobilizowany, podjął pracę w Szkocji, jednak w 1948 roku zdecydował się na powrót do Polski. Odnalazł rodzinę. Od 1951 roku mieszkał w Koszalinie. Pracował w Okręgowym Związku Zawodowym, a następnie w Zarządzie Wojewódzkim Polskiego Czerwonego Krzyża. W 1962 roku ukończył Technikum Ekonomiczne w Koszalinie. W 1982 roku przeszedł na emeryturę.
W 1994 roku został członkiem Związku Sybiraków w Koszalinie, a w 2004 Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W 2001 roku decyzją Prezydenta RP otrzymał stopień podporucznika, a w 2003 awansował na stopień porucznika. Otrzymał wiele polskich i brytyjskich odznaczeń. Zmarł 19 listopada 2012 roku w Koszalinie.
