niedziela, 2022-08-14

Sierpień 1980

14 sierpnia 1980 roku rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Był to początek całej fali protestów robotniczych na terenie całego kraju. Zmusiły one komunistyczne władze do ustępstw. Porozumienia Sierpniowe i powstanie NSZZ „Solidarność” to jeden z najważniejszych kroków na drodze do odzyskania przez Polskę niepodległości.

14 sierpnia

wybucha strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, na wiecu robotnicy przedstawiają swoje żądania, m.in. przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy oraz postawienia pomnika ofiar Grudnia 70;
do stoczni przybywa Lech Wałęsa i obejmuje przywództwo strajku;
rządowe media zaprzeczają istnieniu strajku.

15 sierpnia

do strajku przyłącza się Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni;
strajkuje komunikacja miejska w Gdańsku;
komunikacja telefoniczna Trójmiasta z resztą kraju zostaje zablokowana;
wybucha strajk w Gdańskiej Stoczni Remontowej.

16 sierpnia

dyrekcja Stoczni Gdańskiej zgadza się na niektóre żądania stoczniowców;
Komitet Strajkowy postanawia zakończyć strajk w stoczni, grupa strajkujących, m.in. Anna Walentynowicz, próbuje powstrzymać stoczniowców i nie chce dopuścić do zakończenia strajku;
Komitet Strajkowy Gdańskiej Stoczni Remontowej kontynuuje strajk okupacyjny;
na wniosek innych zakładów, Lech Wałęsa ogłasza strajk solidarnościowy;
wieczorem zostaje powołany Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) obejmujący ponad 20 zakładów;
Stanisław Kania, I sekretarz PZPR, powołuje zespół na rzecz likwidacji strajków;
w celu zapewnienia ładu i porządku publicznego w kraju uruchomiona zostaje operacja Lato 80, sztabem kieruje tow. gen. Bogusław Stachura, podobne działania prowadził on w 1976 roku, istnieje realne groźba brutalnego stłumienia demonstracji robotników.

17 sierpnia

gdańscy stoczniowcy ustawiają drewniany krzyż upamiętniający ofiary Grudnia 1970;
przy bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina zostaje odprawiona msza święta, uczestniczy w niej kilkanaście tysięcy osób;
aby złamać solidarność strajkujących zakładów, poszczególne dyrekcje prowadzą rozmowy z robotnikami.

18 sierpnia

do MKS przyłączyło się już 156 zakładów Wybrzeża;
przy bramie Stoczni Gdańskiej pojawia się tablica z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego;
delegacja MKS przekazuje postulaty wojewodzie gdańskiemu Jerzemu Kołodziejskiemu;
w Szczecinie rozpoczyna strajk Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego.

19 sierpnia

władze nadal próbują złamać solidarność strajkujących zakładów poprzez rozmowy na poziomie pojedynczych komitetów strajkowych;
MKS Stoczni Gdańskiej obejmuje już 253 zakłady i apeluje do rządu o rozmowy;
powstają MKS-y w innych miastach;
pod bramami stoczni zrzeszają się kilkutysięczne tłumy;
do Stoczni Gdańskiej przybywają zagraniczni dziennikarze;
na żądanie gdańskiego MKS-u zaprzestano sprzedaży alkoholu w Trójmieście.

20 sierpnia

przedstawiciele Komitetu Centralnego PZPR nadal nie chcą rozmawiać z MKS;
kontrolowana przez partię telewizja prezentuje informacje o stratach gospodarczych poniesionych przez strajki;
milicja i służby bezpieczeństwa zatrzymuje delegatów komitetów strajkowych;
do strajku przyłącza się m.in. Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański oraz Opera Bałtycka i Filharmonia Bałtycka;
MKS zrzesza 304 zakłady.

21 sierpnia

w Gdańsku pojawia się delegacja rządowa z Mieczysławem Jagielskim;
rządowy delegat próbuje złamać solidarność strajkujących zakładów i proponuje rozmowy z pominięciem MKS;
milicja kontynuuje represje;
liczba przedsiębiorstw reprezentowanych przez MKS przekracza 350.

22 sierpnia

MKS nadal wzywa rząd do podjęcia rozmów;
materiały wydrukowane w drukarni Stoczni Gdańskiej docierają do kilkuset tysięcy osób;
rozpoczyna się akcja gromadzenia funduszów na działalność MKS i budowę pomnika ofiar Grudnia 1970;
w Elblągu służba bezpieczeństwa aresztuje delegatów komitetu strajkowego;
do Gdańska przybywają Tadeusz Mazowiecki i Bronisław Geremek, MKS powierza im misję stworzenia komisji ekspertów.

23 sierpnia

MKS obejmuje 388 zakładów;
pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego „Solidarność”;
Lech Wałęsa zwraca się do służb bezpieczeństwa, aby zaprzestały szykan wobec strajkujących i opozycyjnych działaczy;
do stoczni przybywa wojewoda gdański, ustala szczegóły rozmów z delegacją rządową;
wieczorem zaczynają się negocjacje z delegacją rządową.

24 sierpnia

w Gdańsku pojawia się grupa ekspertów zaproszonych przez MKS.

25 sierpnia

odbywa się konferencja prasowa rzecznika MKS Lecha Bądkowskiego.

26 sierpnia

wznowione zostają rozmowy z delegacją rządową, głównym tematem jest postulat utworzenia wolnych związków zawodowych;
związkowcy z Francji i Norwegii zasilają fundusze MKS.
fala strajków ogarnia Wrocław;
strajki solidarnościowe wybuchają w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Łodzi i innych miastach;
telewizja emituje kazanie wygłoszone przez Prymasa Polski.

27 sierpnia

gdański MKS jest reprezentantem 630 zakładów;
strajki obejmują kolejne miasta Polski;
kontynuowane są rozmowy z delegacją rządową na temat utworzenia wolnych związków zawodowych;
na budowę pomnika ofiar Grudnia 1970 zebrano już kilkaset tysięcy złotych, fundusz MKS to kilka milionów złotych;
rozwój sytuacji na miejscu obserwuje ponad 200 zagranicznych dziennikarzy i liczne ekipy telewizyjne.

28 sierpnia

w Gdańsku pojawia się, uprzednio zatrzymana w Bydgoszczy, delegacja z Wrocławia;
Lech Wałęsa chce, aby porozumienie z Gdańska dotyczyło całej Polski;
komunistyczne władze rozpoczynają aresztowania działaczy opozycyjnych;
do strajkujących docierają telegramy z całego świata niosące wyrazy poparcia.

29 sierpnia

kwestia powstania wolnych związków zawodowych nadal jest przedmiotem sporu w negocjacjach;
strajkują kopalnie z Górnego Śląska;
drukarnia w Stoczni Gdańskiej nie jest w stanie sprostać zainteresowaniu wydawnictwami.

30 sierpnia

MKS w Szczecinie podpisuje porozumienie z delegacją rządową;
w rozmowach gdańskich, strona rządowa akceptuje część postulatów;
MKS w Gdańsku na drodze głosowania ustala, że dalsze rozmowy będą prowadzone po uwolnieniu wszystkich więźniów politycznych.