poniedziałek,
Róża Marczewska
Róża Elżbieta Marczewska przyszła na świat 21 lutego 1910 roku w Baku. Jej rodzice zamieszkali w podwarszawskim Milanówku i w tej miejscowości spędziła dzieciństwo. W 1928 roku zdała maturę. Rok później rozpoczęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Była artystką malarką. Związała się z grupą artystyczną „Bractwo Św. Łukasza”.
Po wkroczeniu Niemców do Warszawy w 1939 roku wstąpiła do konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Zajmowała się organizowaniem komórki łączności zagranicznej „Zagroda” Oddziału Łączności Konspiracji Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. Była także główną łączniczką w tej jednostce organizacyjnej. Po klęsce Francji na polecenie przełożonych próbowała zorganizować trasę kurierską wiodącą na Zachód przez Szwecję. Do przedsięwzięcia zaangażowała dyrektora handlowego jednego ze szwedzkich koncernów, Aleksandra Brzuzka. Operacja zakończyła się niepowodzeniem, Niemcy aresztowali wiele osób, m.in. ojca Róży Marczewskiej. Aleksander Brzuzek został stracony w Berlinie.
Marczewska pod zmienionym nazwiskiem nadal udzielała się jako łączniczka. Przekazywała informacje między cichociemnymi a Komendą Główną Armii Krajowej. Z jej mieszkania nadawała radiostacja. 6 marca 1944 roku została aresztowana w „kotle” urządzonym przez gestapo w konspiracyjnym lokalu przy ulicy Długiej. Została poddana brutalnemu śledztwu. Nie ujawniła żadnych informacji. Zdołała powiadomić podziemie, kto jest zdrajcą. Zginęła rozstrzelana w egzekucji w ruinach getta 26 kwietnia 1944 roku. Gestapo nie zdołało ustalić jej prawdziwego nazwiska.
Pośmiertnie rozkazem Komendy Głównej AK Róża Marczewska otrzymała Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.
