środa,
Ostatnia podróż Karla Freudenthala
Doktor prawa i wyższy oficer SS Karl Freudenthal był szwagrem generalnego gubernatora okupowanych ziem polskich Hansa Franka. Na początku 1941 roku objął stanowisko starosty powiatu garwolińskiego. Urzędowanie rozpoczął od usunięcia z Garwolina obywateli narodowości żydowskiej i przesiedlenia ich do gett w okolicznych miejscowościach. W ciągu dwóch lat na terenie powiatu na rozkaz bezwzględnego starosty wymordowano prawie tysiąc osób. Ponad dwa tysiące mieszkańców trafiło do obozów koncentracyjnych lub do pracy przymusowej.
Zbrodnicza działalność Freudenthala zwróciła uwagę polskiego podziemia. Na przełomie 1942 i 1943 roku Sąd Delegatury Rządu na Kraj skazał go na karę śmierci. Przez wiele miesięcy katowi Garwolina udawało się wymykać żołnierzom Armii Krajowej. 28 lutego 1944 roku osobiście kierował pacyfikacją wsi Wanaty. Miejscowość została spalona, zamordowano 108 jej mieszkańców. Prawie połowa ofiar tej zbrodni to dzieci.
5 lipca 1944 roku miejscowa komórka wywiadu Armii Krajowej ustaliła, że Freudenthal wybiera się do Warszawy. Żołnierze podziemia postanowili zaskoczyć zbrodniarza podczas drogi powrotnej z Warszawy. Akcję miały przeprowadzić dwie grupy liczące łącznie 22 ludzi. Niestety na skutek rozmaitych komplikacji na miejsce dotarło jedynie ośmiu żołnierzy. Byli to członkowie grupy dywersyjnej AK z Garwolina – dowódca podporucznik Wacław Matysiak „Ziuk”, starszy sierżant Jan Piesiewicz „Czarny”, starszy wachmistrz Stanisław Jaworski „Sęk”, wachmistrz Franciszek Lussa „Grześ”, plutonowy Stefan Zysk „Kruczek”, starszy strzelec Stanisław Tobiasz „Grab”, starszy strzelec Henryk Winek „Brodacz” oraz starszy strzelec Kazimierz Wielgosz „Szczupak”.
Mimo niewielkich sił przystąpiono do realizacji operacji. Około 17:30 na drodze pojawiły się dwa samochody. Pojazd, którym podróżował Freudenthal, został ostrzelany i wpadł do rowu. Obstawa niemieckiego starosty po zorientowaniu się w sytuacji nie podjęła walki i pośpiesznie odjechała z miejsca ataku. Po krótkiej strzelaninie Karl Freudenthal oraz urzędnik starostwa Karl Thoenert i funkcjonariusz Sonderdienstu Emil Petzel zostali zlikwidowani. Akcja zakończyła się pełnym sukcesem.
