piątek,
Pierwsza okupacja sowiecka Lwowa
Kalendarium
- Od 23 września 1939 do 29 czerwca 1941 na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow Lwów znajdował się pod okupacją radziecką. Prężnie zaczęli działać polscy komuniści, m.in. Wanda Wasilewska, Władysław Broniewski, Aleksander Wat i Halina Górska. Pierwsze aresztowania polskich żołnierzy nastąpiły już chwilę po kapitulacji. Strona sowiecka złamała zawarte porozumienia i aresztowała wszystkich obrońców Lwowa. W najlepszym wypadku zostali oni wywiezieni w głąb ZSRR. Oficerowie trafili do obozu w Starobielsku i większość z nich NKWD zamordowała w Charkowie. NKWD nie oszczędziła też najwybitniejszych mieszkańców miasta, m.in. aresztowano prezydenta miasta Stanisława Ostrowskiego. Lwowscy policjanci zostali rozstrzelani za rogatkami miasta na szosie na Winniki.
- 22 października 1939 przeprowadzono wybory do Zgromadzenia Narodowego Ukrainy Zachodniej. Była to sprzeczna z prawem międzynarodowym próba legitymizacji przez ZSRR aneksji terenów II Rzeczypospolitej.
- W dniach 26-28 października 1939 w gmachu Teatru Wielkiego odbyły się obrady Zgromadzenia Narodowego Ukrainy Zachodniej. Przegłosowano rezolucję w sprawie przyłączenia Ukrainy Zachodniej do Ukraińskiej SRR.
- 9 i 10 grudnia 1939 roku we Lwowie NKWD aresztowało około dwóch tysięcy oficerów Wojska Polskiego. Osadzono ich w poklasztornym więzieniu, a następnie wywieziono w głąb ZSRR.
- 21 grudnia 1939 polski złoty przestał być formalną walutą, ograniczoną ilość gotówki można było wymienić. W nocy z 23 na 24 grudnia 1939 wprowadzono we Lwowie czas moskiewski. Na początku 1940 wprowadzono sowiecki kalendarz. Dotychczasowe święta zostały zlikwidowane, wprowadzono podział roku na sześciodniówki (wolne od pracy był 6, 12, 18, 24 i 30 dzień miesiąca). Rozpoczęły się deportacje rodzin wojskowych, policjantów i urzędników.
- W nocy 9/10 lutego, 12/13 kwietnia, 28/29 czerwca 1940 oraz 21/22 maja 1941 przeprowadzono wielkie deportacje polskiej ludności na Syberię i do Kazachstanu.
- W marcu 1940 roku miała miejsce akcja wydawania paszportów sowieckich dla wszystkich mieszkańców Lwowa. Osobom niepożądanym wstemplowano w paszport tzw. paragraf 11. Oznaczało to nakaz opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania i zakaz przebywania w promieniu 100 km od Lwowa. Polacy stali się obywatelami sowieckimi, m.in. podlegali poborowi do Armii Czerwonej.
- 25 kwietnia 1940 roku NKWD sfingowało nieudany zamach polskich konspiratorów na Wandę Wasilewską, w istocie było to zabójstwo jej męża Mariana Bogatko zaplanowane dla zastraszenia.
- W dniach 25–28 czerwca 1941 roku wycofujący się ze Lwowa funkcjonariusze NKWD i NKGB w okrutny sposób zamordowali od 3,5 do 7 tysięcy więźniów politycznych. Ofiarami byli głównie Polacy i Ukraińcy.
