wtorek,
Jenerał Józef Dwernicki
Dzisiaj przypada rocznica śmierci uczestnika kampanii napoleońskich i dowódcy kawalerii podczas Powstania Listopadowego.
Józef Dwernicki urodził się 19 marca 1779 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej, której majątki znajdowały się na Podolu. W domu panowały tradycje patriotyczne. W 1791 roku Dwernicki ochotniczo wstąpił do artylerii polowej. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku powrócił do domu.
W 1806 wojska napoleońskie zbliżyły się do Wisły. Dwernicki założył Towarzystwo Patriotyczne, które miało przygotować powstanie przeciw Rosjanom. Plany te przekreślił francusko-rosyjski pokój w Tylży. Po wybuchu wojny francusko-austriackiej Dwernicki na własny koszt uzbroił 80 ludzi i w maju 1809 roku pod Tarnopolem dołączył do polskich oddziałów. Brał udział w wielu bitwach i okrył się sławą. Otrzymał stopień kapitana. Za zasługi wojenne Józef Poniatowski odznaczył go Złotym Krzyżem Virtuti Militari.
Jako dowódca 15 Pułku Ułanów walczył w batalii francusko-rosyjskiej. Za tę kampanię ponownie otrzymał ponownie Krzyż Virtuti Militari, francuski krzyż srebrny Legii Honorowej oraz awansował do stopnia grosmajora. Kolejne kampanie z udziałem Dwernickiego to walki w Niemczech i we Francji. Za szarżę pod Wirtenbergiem 13 października 1813 roku cesarz Napoleon Bonaparte osobiście odznaczył go krzyżem Złotym Legii Honorowej. Podczas bitwy pod Lipskiem Dwernicki jako ostatni opuścił pole walki. Wsławił się w walkach na przedpolu Paryża.
Po upadku Napoleona wrócił do kraju. Bohaterski oficer był powszechnie lubiany. Służył w armii Królestwa Polskiego. Kiedy wybuchło powstanie listopadowe, generał Dwernicki był dowódcą 3. pułku strzelców konnych w Sieradzu. Przybył do Warszawy i zajął się formowaniem szwadronów jazdy. Po rozpoczęciu się rosyjskiej ofensywy korpus Dwernickiego 14 lutego 1831 roku rozgromił rosyjskie oddziały pod Stoczkiem. Oddziały Dwernickiego odniosły jeszcze kilka zwycięstw.
Na początku kwietnia 1831 roku Dwernicki przekroczył linię Bugu i ruszył na Wołyń. Planowane powstanie na Wołyniu nie doszło do skutku. Sytuacja była bardzo niekorzystna. Rozczarowany Dwernicki stoczył kilka bitew z przeważającymi siłami przeciwnika, podczas których wykazał się nieprzeciętnymi umiejętnościami dowodzenia. Pod koniec kwietnia przedostał się na terytorium Cesarstwa Austriackiego i został internowany.
W listopadzie 1931 roku wyjechał do Paryża. Aktywnie działał w polskich środowiskach. Był współzałożycielem wielu polskich emigracyjnych organizacji. Po kilku latach przeniósł się do Londynu. W 1948 roku dostał zgodę na powrót do kraju. Jego przyjazd do Lwowa stał się uroczystością narodową. Zmarł 23 listopada 1857 w Łopatynie.
