poniedziałek,
Jan Zumbach
Jan Eugeniusz Ludwik Zumbach urodził się 15 kwietnia 1915 roku w Ursynowie, ówcześnie podwarszawskiej wsi. Był wnukiem szwajcarskiego emigranta. Ukończył Gimnazjum Polskie im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku. W 1935 roku zdał egzamin dojrzałości, a rok później wstąpił do wojska. Przyjęto go do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Po jej ukończeniu służył w warszawskiej 111. Eskadrze Myśliwskiej. Pod koniec maja 1939 roku uległ wypadkowi, podczas nocnego lądowania zderzył się z samochodem. W chwili wybuchu drugiej wojny światowej leżał jeszcze w szpitalu, jednak natychmiast spróbował dotrzeć do swojej jednostki. Gdy się to nie udało, po agresji ZSRR przedostał się do Rumunii, a następnie do Francji.
Początkowo został skierowany do Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Polskiego w bazie Lyon-Bron. W maju 1940 roku otrzymał przydział do I Klucza Kominowego (Kr) pod dowództwem majora Krasnodębskiego. Osłaniał francuskie lotniska. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Przeszedł trzytygodniowe szkolenie na samolotach brytyjskich w ośrodku wyszkolenia lotniczego w Blackpool. Na początku sierpnia 1940 roku został pilotem 303. Dywizjonu Myśliwskiego „Warszawskiego” im. Tadeusza Kościuszki. 7 września odniósł swoje pierwsze podniebne zwycięstwo, zestrzelił dwa bombowce Dornier Do 17. Podczas bitwy o Anglię posłał na ziemię łącznie osiem wrogich samolotów. Za zasługi otrzymał Krzyż Srebrny Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.
W 1941 roku odnosił kolejne sukcesy bojowe. 20 października otrzymał brytyjskie odznaczenie Distinguished Flying Cross. 17 maja 1942 roku został dowódcą Dywizjonu 303. Wiosną 1943 roku objął dowództwo 3. Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Ukończył Wyższą Szkołę Lotniczą. Od sierpnia 1944 roku dowodził 133. Polskim Skrzydłem Myśliwskim. W styczniu 1945 roku przeszedł na stanowisko oficera taktycznego w sztabie 84. Grupy Myśliwskiej. Na początku kwietnia dostał się do niewoli, w której przebywał kilka tygodni, do zakończenia wojny w Europie. Podczas drugiej wojny światowej zestrzelił na pewno trzynaście samolotów wroga oraz kolejnych pięć prawdopodobnie. Służbę w polskim lotnictwie zakończył jesienią 1946 roku.
Nie wrócił do Polski. Założył firmę lotniczą, która oficjalnie świadczyła usługi transportowe, jednak w rzeczywistości zajmowała się przemytem. W latach sześćdziesiątych dwukrotnie trafiał do Afryki jako najemnik. Zmarł 3 stycznia 1986 roku we Francji, w niewyjaśnionych okolicznościach.
