środa,
Jan Długosz
Dziś przypada rocznica urodzin najwybitniejszego polskiego historiografa średniowiecza, nazywanego ojcem polskiej historiografii.
Jan Długosz urodził się 1 grudnia 1415 roku w Brzeźnicy, w ziemi sieradzkiej, pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej. Jego ojciec za zasługi położone w bitwie pod Grunwaldem otrzymał starostwo brzeźnickie, miał dwanaścioro dzieci, w tym trzech Janów. Przyszły najwybitniejszy średniowieczny polski kronikarz od szóstego roku życia uczył się w szkole parafialnej w Nowym Korczynie. Później przez trzy lata studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej, w tym okresie zainteresował się historią i poznał język łaciński. Studia zakończył bez uzyskania żadnego stopnia naukowego.
Od 1431 roku był notariuszem w kancelarii biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Jako człowiek sumienny i pracowity szybko awansował, najpierw na sekretarza, a następnie na kanclerza. W 1436 roku został kanonikiem krakowskim, pełne święcenia otrzymał cztery lata później.
Po śmierci Oleśnickiego przeszedł na służbę u króla Kazimierza Jagiellończyka. Między innymi był wychowawcą synów królewskich: Władysława, Kazimierza, Jana Olbrachta, Aleksandra, Zygmunta i Fryderyka. Działał w dyplomacji, wielokrotnie wyjeżdżał z misjami za granicę. Ufundował kilka kościołów. Pod koniec życia wysunięto go na stanowisko arcybiskupa lwowskiego, jednak nie doczekał papieskiego zatwierdzenia. Zmarł 19 maja 1480 roku w Krakowie.
Jan Długosz do historii przeszedł za sprawą swoich licznych publikacji historycznych. Najsłynniejszym dziełem były kroniki „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae” („Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego”), powstały one w latach 1455–1480 i opisywały dzieje Polski od czasów legendarnych do 1480 roku. Z zawartych w nich informacji korzystało wielu historyków. Jako duchowny i współpracownik króla, Długosz miał dostęp do wielu źródeł wiedzy. W przypadku bitwy grunwaldzkiej korzystał z opowiadań bezpośrednich uczestników: ojca, stryja, biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego oraz relacji krzyżackich.
