piątek,
Jan Belau
Jan Belau urodził się 18 lipca 1912 roku w Sztumie. Młodość spędził w Tczewie. W tym mieście uczęszczał do gimnazjum humanistycznego. W 1932 roku zdał maturę i rozpoczął studia medyczne w Warszawie. Działał w Związku Harcerstwa Polskiego. Brał udział w kampanii wrześniowej w stopniu podporucznika rezerwy. Dostał się do niewoli, jednak dość szybko został zwolniony.
Jego ojciec był polskim działaczem narodowym i weteranem z Błękitnej Armii. Po wkroczeniu Niemców do Tczewa został aresztowany i rozstrzelany w listopadzie 1939 roku wraz z grupą polskich urzędników, inteligentów i działaczy. Po powrocie z oflagu Jan Belau zamieszkał w Gdyni. Związał się ze Związkiem Walki Zbrojnej. Utrzymywał także kontakty z Tajnym Hufcem Harcerzy i Związkiem Jaszczurczym. W konspiracji używał pseudonimów „Mewa”, „Morski”, „Mściwój”. W 1942 roku został oficerem wywiadu Inspektoratu „Wybrzeże” Armii Krajowej. Jako dowódca grupy rozpoznawczo-dywersyjnej był faktycznym kierownikiem nadmorskiego ośrodka wywiadowczego AK.
Z jego inicjatywy zorganizowano wiele akcji zbrojnych i wywiadowczych. Kierował komórkami sabotażowymi działającymi na terenie portów w Gdyni i Gdańsku. Grupa zaufanych robotników portowych pomagała wprowadzać na teren portu osoby, które potajemnie na statkach przerzucano do Szwecji. Często był to jedyny ratunek dla „spalonych” Polaków i jeńców angielskich zbiegłych z niemieckich obozów. Belau nadzorował działanie wywiadowcze w stoczni gdyńskiej oraz na lotnisku i zakładach lotniczych w Babich Dołach. Zdobywano informacje na temat remontowanych niemieckich okrętów wojennych, które pozwalały Brytyjczykom przewidzieć, gdzie jednostki miały się udać po opuszczeniu Gdyni.
Jesienią 1943 roku zdobyto plany torped silnikowych B-4. Kolejnym sukcesem było wykradzenie dokumentacji zdalnie sterowanej torpedy stosowanej przez niemieckie łodzie podwodne. „Morski” brał udział w pracach związanych z opracowaniem planu desantu morskiego w rejonie Gdyni, Pucka i Wejherowa. Wiele razy osobiście uczestniczył w akcjach zbrojnych. Pod jego dowództwem 1 października 1943 roku w Lęborku przeprowadzono zamach na Obersturmführera SS Otto Rascha.
21 sierpnia 1944 roku Jan Belau został aresztowany. W wyniku donosu szpicla gestapo tego dnia zatrzymano także wielu innych członków jego grupy. Nie załamał się podczas brutalnego śledztwa. 23 września został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji w lesie pod Ocyplem.
