środa,
Helena Marusarzówna
Dziś mija rocznica urodzin mistrzyni sportów narciarskich, kuriera polskiego ruchu oporu.
Helena Marusarzówna urodziła się 17 stycznia 1918 roku w Zakopanem. Dziesięć miesięcy później Polska odzyskała niepodległość. Od najmłodszych lat związana była z górami i narciarstwem, już jako dziecko odnosiła sukcesy w zawodach narciarskich. Pierwsze narty zrobił jej brat, Stanisław Marusarz, późniejszy czterokrotny olimpijczyk i dwudziestojednokrotny mistrz Polski w skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych.
W latach 1936–1939 Helena była już najlepszą polską zawodniczką narciarską, siedmiokrotną mistrzyni Polski w konkurencjach alpejskich. Reprezentowała Polskę na międzynarodowych zawodach, zdobywając uznanie i podziw. Zachwycała urodą, uwieczniano ją na zdjęciach reklamowych, jako modelka uczestniczyła w pokazach mody zimowej, zagrała epizodyczną rolę w filmie.
Błyskotliwą karierę brutalnie przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Już w pierwszych dniach okupacji włączyła się w działalność ruchu oporu. Została tajnym kurierem komórki „Zagroda” Oddziału Łączności Konspiracyjnej Komendy Głównej Służby Zwycięstwu Polski, a następnie Związku Walki Zbrojnej. Na trasie Zakopane–Budapeszt przenosiła meldunki, dokumenty, pieniądze. Przeprowadzała na Węgry przez Tatry i Słowację osoby zagrożone aresztowaniem i ochotników do służby w polskich oddziałach formowanych we Francji.
Praca kuriera była bardzo niebezpieczna. 25 marca 1940 roku Helena została zatrzymana przez żandarmerię słowacką. Przekazano ją zakopiańskiemu gestapo. Była torturowana, jednak nie ujawniła żadnych informacji. Przetrzymywano ją w Zakopanem, Muszynie, Nowym Sączu i krakowskim więzieniu Montelupich. Ostatecznie trafiła do Tarnowa. 12 września 1941 roku Helena Marusarzówna została rozstrzelana w Pogórskiej Woli koło Tarnowa, miała wtedy 23 lata.
Pośmiertnie otrzymała Order Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. W 2019 roku za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych prezydent RP Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył ją Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
