poniedziałek,
Bitwa pod Żyrzynem
8 sierpnia 1863 roku powstańcy styczniowi zdobyli w walce dwieście tysięcy rubli.
Latem 1863 roku naczelnikiem wojennym województw podlaskiego i lubelskiego mianowano Michała Heydenreicha „Kruka”. Pod koniec lipca jego oddział przegrał bitwę pod Kaniowolą. 4 sierpnia w okolicach Chruśliny rozbił rosyjski oddział pułkownika Miednikowa. Przechodząc przez szosę warszawsko-lubelską jego żołnierze przechwycili depeszę, z której wynikało, że przez Żyrzyn będzie przejeżdżał rosyjski konwój z pieniędzmi. Heydenreich postanowił wykorzystać okazję i przygotował zasadzkę.
Rankiem 8 sierpnia pod Żyrzynem powstańcy zaatakowali liczący pięciuset ludzi konwój. Polacy byli słabo uzbrojeni, brakowało im amunicji, ale ich atutem była przewaga liczebna, „Kruk” wystawił około dwóch tysięcy żołnierzy. Niespodziewane uderzenie wywołało chaos w szeregach Rosjan, jednak przystąpili oni do obrony wozów pocztowych. Polacy musieli oszczędzać amunicję i walka trwała trzy godziny. Z placu boju uszło jedynie 88 rosyjskich żołnierzy. Rosjanie stracili 181 zabitych i 282 wziętych do niewoli. Polskie straty były dużo mniejsze i wyniosły 10 zabitych oraz 50 rannych. Zdobyto dużo broni. Część rosyjskich żołnierzy przeszła na stronę powstańców, w carskiej armii służyło wielu Polaków. Pozostałych wypuszczono na wolność po złożeniu przysięgi, że nie będą walczyć z powstańcami.
Jednak bitwa pod Żyrzynem do historii przeszła za sprawą przejętych pieniędzy. 140 tysięcy rubli przeznaczono na koszty oddziałów powstańczych, los pozostałych 60 tysięcy pozostaje nieznany. 22 sierpnia 1863 roku Rząd Narodowy awansował pułkownika Michała Heydenreicha do stopnia generała. Zwycięstwo pod Żyrzynem odbiło się szerokim echem po Europie. Car odwołał Wielkiego Księcia Konstantego ze stanowiska namiestnika Królestwa Polskiego.
