niedziela,
8 Pułk Piechoty Legionów
15 maja 1918 roku w garnizonach w Ostrowi Mazowieckiej i Zegrzu w ramach Polskiej Siły Zbrojnej sformowano zalążki 8. Pułku Piechoty Legionów.
Za zgodą Niemców, wiosną 1918 roku w ramach Polskiej Siły Zbrojnej zaczęły powstawać dwa pułki piechoty. Wstępowali do nich m.in. zwolnieni z internowania żołnierze Legionów Polskich. Do 15 maja w ramach 2 Pułku Piechoty utworzono jedenaście kompanii. Na początku listopada 1918 roku wszystkie trzy bataliony skierowano odpowiednio do Krakowa, Lublina i Warszawy. Żołnierze 8 Pułku wspólnie z członkami Polskiej Organizacji Wojskowej rozbrajali zaborców i przejmowali strategiczne obiekty. W grudniu pierwszy batalion pod dowództwem majora Czesława Jarnuszkiewicza przeszedł chrzest bojowy na froncie ukraińskim.
Na początku 1919 roku w ramach reorganizacji polskich oddziałów jednostka otrzymała nazwę 8 Pułk Piechoty Legionów, a jej dowódcą został podpułkownik Ferdynand Zarzycki. Miejscem docelowego stacjonowania miał być Lublin. Pułk brał udział w walkach z Ukraińcami oraz wojnie z bolszewikami. W 1919 roku uczestniczył w odsieczy Lwowa. Pod koniec tego roku na prośbę rządu łotewskiego został skierowany na Łotwę w celu obrony tego państwa przed bolszewikami. Po powrocie do kraju wiosną 1920 roku brał udział w krwawych walkach odwrotowych podczas bolszewickiej ofensywy.
15 maja 1920 roku 8 Pułk Piechoty Legionów z rąk wysłanej na front delegacji otrzymał sztandar ufundowany przez miasto Lublin. W czerwcu jednostka została oddelegowana na Front Ukraiński do walki z Armią Konną Budionnego. Pułk stoczył wiele potyczek z bolszewicką kawalerią. W okresie bitwy warszawskiej jednostka brała udział w kontrofensywie znad Wieprza. We wrześniu 1920 roku w składzie 3 Dywizji Piechoty Legionów walczyła w bitwie nad Niemnem.
Podczas walk o granice Rzeczpospolitej poległo 25 oficerów oraz 471 szeregowych i podoficerów 8 Pułku. Ważniejsze walki 8 Pułku Piechoty Legionów w latach 1919–1920:
- pod Rawą Ruską – 7 stycznia 1919 roku;
- pod Żółkwią – 8 stycznia 1919 roku;
- pod Kozicami – 17 lutego 1919 roku;
- pod Kozicami – 17 marca 1919 roku;
- pod Borkami Janowskimi – 30 kwietnia 1919 roku;
- pod Brzeżanami – 19 czerwca 1919 roku;
- nad Dźwiną – 15 listopada 1919 roku;
- nad Czernicą – 18 maja 1920 roku;
- pod Dokszycami – 20 maja 1920 roku;
- pod Dołginowem – 25 maja 1920 roku;
- pod Korcem – 27 czerwca 1920 roku;
- pod Równem – 4 lipca 1920 roku;
- pod Brzostowicą Wielką – 21 października 1920 roku;
- nad Niemnem – od 20 do 26 września 1920 roku.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego 8 Pułk Piechoty Legionów stacjonował w garnizonie Lublin. Odbywał częste ćwiczenia na terenie poligonu w Górkach Czechowskich. 19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił jako datę święta pułkowego dzień 15 maja, rocznicę utworzenia jednostki oraz rocznicę wręczenia sztandaru. Od 1930 roku Pułk szkolił rekrutów na potrzeby Korpusu Ochrony Pogranicza.
Po wybuchu drugiej wojny światowej, w pierwszych dniach września, jednostka została wysłana na front. 5 września ostatni transport dotarł do Dęblina. Po zniszczeniu przez niemieckie lotnictwo mostu na Wiśle trzeci batalion został oddzielony od reszty pułku i rozkazem dowództwa włączono go w skład 9 Pułku Piechoty Legionów, z którym toczył zacięte walki w okolicach Puław oraz pod Barchaczowem i Cześnikami.
8 Pułk Piechoty Legionów podczas kampanii wrześniowej stoczył wiele walk, najważniejsze z nich to bitwy: pod Samsonowem (6 września), pod Iłżą (8-9 września), pod Puławami – (10-11 września), pod Krasnobrodem (24 września), pod Tarnawatką (22-23 września). Ostatnie dwie zaliczane są do drugiej bitwy pod Tomaszowem Lubelskim, po której pułk został ostatecznie rozbity. Jego ostatnim dowódcą był podpułkownik Antoni Cebulski.
Część żołnierzy, która uniknęła niemieckiej niewoli, ruszyła na wschód, gdzie napotkano oddziały Armii Czerwonej. Wielu oficerów 8 Pułku trafiło do sowieckiej niewoli i zostało zamordowanych w zbrodni katyńskiej. Ofiarami funkcjonariuszy NKWD byli także trzej byli dowódcy jednostki: generał brygady Mieczysław Smorawiński, pułkownik Jan Załuska oraz generał dywizji Franciszek Paulik.
8 Pułk Piechoty Legionów został odtworzony w 1944 roku w ramach 3 Dywizji Piechoty Legionów Armii Krajowej w czasie akcji „Burza”. W czerwcu 1944 roku znalazł się w składzie 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Po wojnie nie odnaleziono ukrytego 9 września 1939 roku w okolicach Frampola sztandaru jednostki.
