wtorek, 2022-10-11

nVidia GeForce 256

Układy GeForce 256 były pierwszymi produktami z kontynuowanej do dziś serii GeForce. Zastąpiły one wcześniejszy produkt firmy nVidia, jakim była seria TNT2. Nowe technologie przetwarzania grafiki trójwymiarowej i wysoka moc obliczeniowa przyniosły firmie nVidia dominującą pozycję na rynku, kosztem takich producentów jak 3dfx, Matrox i S3 Graphics, którzy nie byli w stanie zaoferować wyrobów zbliżonej klasy. Na polu walki pozostał jedynie wydany rok później układ Radeon z firmy ATI. Pozostałe procesory graficzne stały się mniej wydajnymi, budżetowymi rozwiązaniami. Był to koniec pewnej epoki rynku układów graficznych dla graczy komputerowych.

GeForce 256 po raz pierwszy został zaprezentowany 31 sierpnia 1999 roku. 11 października 1999 roku do sklepów trafiły karty graficzne GeForce 256 z pamięciami SDRAM, w grudniu tego samego roku można było kupić karty z tej serii wyposażone w pamięć DDR SDRAM. Nazwa GeForce pochodzi od dwóch słów, Geometry i Force. Dodana do niej liczba oznaczała 256-bitowy procesor graficzny. Firma nVidia w układach kolejnej generacji zrezygnowała z takich oznaczeń na rzecz prostego oznaczenia wersji, np. GeForce2, Geforce3 itd. Z okazji premiery GeForce 256 pojawił się termin GPU (Graphics Processing Unit, jednostka przetwarzania grafiki). Stosowano proste hasło reklamowe: „pierwszy układ GPU na świecie”. Układ GeForce 256 był pierwszym na świecie procesorem grafiki w pełni zgodnym z Direct3D w wersji siódmej. Dodatkowo wspierał ówcześnie nową bibliotekę OpenGL 1.2. Układ sprzętowo obsługiwał kompensację ruchu dla standardu wideo MPEG-2. Debiut GeForce przyniósł przełom jakościowy trójwymiarowej grafiki w grach komputerowych.

Przełomowym rozwiązaniem była jednostka T&L (Transform & Lighting) - sprzętowa obsługa transformacji i oświetlenia. Wcześniej zadanie to realizował głównego procesor komputera lub dodatkowy układ. Przejęcie dużej ilości obliczeń przez układ graficzny zapewniało odczuwalny wzrost wydajności. Początkowo niewiele gier wspierało T&L zaoferowane przez nVidia, wyjątkami były takie tytuły jak Quake III Arena i Unreal Tournament, jednak wkrótce technologia ta stała się szeroko wykorzystywaną i wymaganą w grach funkcją. Na bazie GeForce 256 powstał procesor graficzny Quadro przeznaczony dla profesjonalnych stacji roboczych, ale użytkownicy szybko zorientowali się, że „zwykły” GeForce 256 dobrze radzi sobie z takimi zadaniami przy o wiele niższej cenie.

Standardowo karty z układem GeForce 256 wyposażano w 32 MB pamięci SDRAM produkowanej przez Samsung Electronics. W modelach wysokiej klasy była to pamięć DDR SDRAM z firmy Hyundai Electronics (obecnie Hynix). Istniały rzadko występujące wersje karty z 64 MB pamięci produkowane przez firmy trzecie. Ze względu na sprzętową obsługę T&L GeForce 256 był długowiecznym układem na rynku produktów dla graczy, zgodne gry wydawano do 2006 roku. Konkurencję całkowicie pogrążył wydany rok później układ GeForce 2 MX, który oferował podobne funkcje przy dwukrotnie niższej cenie.