piątek, 2024-02-23

Partycja

Partycja to wydzielona część dysku twardego w komputerze, którą system operacyjny traktuje jako odrębny dysk. Można ją postrzegać jako „wirtualny dysk” w obrębie fizycznego dysku twardego. Stosowanie partycji pozwala organizować dane na dysku w bardziej efektywny sposób, zapewniając lepsze zarządzanie przestrzenią i zwiększając bezpieczeństwo danych. Są one zwykle tworzone podczas instalacji systemu operacyjnego, ale mogą być również modyfikowane, dzielone, łączone lub zmieniane za pomocą narzędzi do zarządzania dyskami.

Proces tworzenia partycji nazywany jest partycjonowaniem. W przypadku niektórych sytuacji lub narzędzi prowadzi to do usunięcia wcześniejszych danych. Ważne jest, aby przed modyfikacją partycji zawsze wykonać kopię zapasową ważnych danych, ponieważ w każdym przypadku istnieje ryzyko utraty danych.

Powody partycjonowania

Partycjonowanie dysku twardego może wynikać z różnych powodów, zależnie od potrzeb użytkownika i specyfikacji systemu.

• Organizacja danych – partycjonowanie pozwala na lepszą organizację danych. Na przykład, można oddzielić pliki systemowe od danych osobowych, co ułatwia zarządzanie i backup danych.
• Uruchamianie wielu systemów operacyjnych – partycjonowanie umożliwia instalację i uruchamianie więcej niż jednego systemu operacyjnego na tym samym komputerze (dual boot lub multi-boot), gdzie każdy system operacyjny i jego dane są przechowywane na oddzielnych partycjach.
• Wydajność – oddzielne partycje mogą poprawić wydajność systemu. Na przykład, partycjonowanie dysku na mniejsze sekcje może zmniejszyć czas dostępu do danych i pozytywnie wpłynąć na zjawisko defragmentacji.
• Bezpieczeństwo i odporność – partycjonowanie może zwiększyć bezpieczeństwo danych, umożliwiając izolację pewnych danych od potencjalnych problemów systemowych lub awarii. Jeśli jedna partycja ulegnie uszkodzeniu, dane na innych partycjach mogą pozostać nienaruszone.
• Łatwiejsze zarządzanie przestrzenią dyskową – partycjonowanie umożliwia łatwiejsze zarządzanie przestrzenią dyskową, na przykład przez umożliwienie niezależnego formatowania każdej partycji z użyciem różnych systemów plików.
• Oddzielna przestrzeń na pliki specjalne – niektóre systemy operacyjne mogą wymagać lub korzystać z oddzielnych partycji dla specjalnych plików jak partycja wymiany (swap) w systemach Linux, czy partycja odzyskiwania w systemach Windows.
• Ograniczenia techniczne – w przypadku starszych systemów, takich jak z ograniczeniami MBR, partycjonowanie może być konieczne do zarządzania dyskami o większej pojemności.
• Kopie zapasowe i odtwarzanie – oddzielna partycja może być używana do przechowywania kopii zapasowych, co ułatwia odtwarzanie systemu w przypadku awarii.
• Szyfrowanie – dla użytkowników, którzy potrzebują szyfrowania tylko części swoich danych, partycjonowanie pozwala na szyfrowanie tylko wybranych partycji.
• Specyficzne wymagania aplikacji – niektóre aplikacje mogą wymagać lub działać lepiej, gdy są zainstalowane na osobnej partycji.

Partycje w MBR (Master Boot Record)

• Limit pojemności dysku – MBR obsługuje dyski o maksymalnej pojemności 2 TB.
• Liczba partycji – MBR ogranicza liczbę partycji podstawowych do czterech. Aby utworzyć więcej niż cztery partycje, jedna z partycji podstawowych musi zostać skonfigurowana jako partycja rozszerzona, w której można utworzyć wiele partycji logicznych.
• Kompatybilność – MBR jest szeroko kompatybilny i wspierany przez niemal wszystkie systemy operacyjne.
• Struktura – MBR przechowuje informacje o partycjach i bootloaderze w pierwszym sektorze dysku.
• Ograniczenia – oprócz limitu pojemności i liczby partycji, MBR jest bardziej podatny na uszkodzenia, ponieważ nie posiada mechanizmów redundancji czy autonaprawy.

Partycje w GPT (GUID Partition Table)

• Limit pojemności dysku – GPT obsługuje dyski o znacznie większej pojemności, teoretycznie nawet do 9.4 ZB (zettabajtów).
• Liczba partycji – GPT pozwala na utworzenie do 128 partycji podstawowych bez potrzeby tworzenia partycji rozszerzonych.
• Kompatybilność – GPT jest kompatybilny z nowszymi systemami operacyjnymi, takimi jak Windows (od Vista SP1), Linux, macOS i innymi, ale może nie być wspierany przez starsze systemy.
• Struktura – GPT przechowuje tablicę partycji na początku i na końcu dysku, co zwiększa odporność na uszkodzenia. Ponadto każda partycja ma unikalny identyfikator GUID.
• Ograniczenia – głównym ograniczeniem GPT jest to, że wymaga on nowoczesnego systemu UEFI do uruchamiania systemu operacyjnego, który może być niedostępny w starszych komputerach.