czwartek, 2024-02-15

Linux: Operacje na plikach i katalogach

Linux oferuje wiele poleceń do zarządzania plikami i katalogami. Każde z nich ma wiele opcji i wariantów użycia, które pozwalają dostosować ich działanie do konkretnych potrzeb. Aby dowiedzieć się więcej o każdym poleceniu, można skorzystać ze wbudowanej pomocy w terminalu, wpisując man nazwa_polecenia (np. man cp dla szczegółowych informacji o poleceniu cp).

Podstawowe polecenia operujące na plikach i katalogach

• polecenie cp (copy) – służy do kopiowania plików i katalogów. Na przykład cp plik1 plik2 skopiuje plik1 do plik2 a cp -r katalog1 katalog2 skopiuje katalog katalog1 do katalogu katalog2 (opcja -r oznacza rekurencyjne kopiowanie).
• polecenie mv (move) – używane do przenoszenia lub zmiany nazwy plików i katalogów. Na przykład mv plik1 katalog1 przeniesie plik1 do katalog1 a mv plik1 plik2 zmieni nazwę plik1 na plik2.
• polecenie mkdir (make directory) – służy do tworzenia nowych katalogów. Na przykład mkdir nowy_katalog utworzy nowy katalog o nazwie nowy_katalog.
• polecenie rm (remove) – używane do usuwania plików i katalogów. Na przykład rm plik1 usunie plik1 a rm -r katalog1 usunie katalog1 wraz z jego zawartością (opcja -r oznacza rekurencyjne usuwanie).
• polecenie cd (change directory) – służy do zmiany bieżącego katalogu. Na przykład cd katalog1 przeniesie cię do katalogu katalog1.
• polecenie ls (list) – wyświetla listę plików i katalogów w bieżącym katalogu. Można użyć różnych opcji, takich jak -l dla szczegółowych informacji o plikach lub -a do wyświetlenia ukrytych plików.
• polecenie tree – wyświetla strukturę katalogów w formie drzewa. Jest to bardzo przydatne, gdy chcesz zobaczyć hierarchię katalogów i plików. Może wymagać instalacji dodatkowego pakietu, w zależności od dystrybucji Linuxa.

Przykłady użycia

Pamiętaj, że przed użyciem tych poleceń warto upewnić się, że rozumiesz ich działanie i skutki, zwłaszcza w przypadku poleceń takich jak rm, które mogą trwale usunąć dane.

Polecenie cp (copy)

Skopiowanie pojedynczego pliku:

cp dokument.txt kopiadokumentu.txt

Skopiowanie katalogu wraz z zawartością:

cp -r katalog1 katalog2

Polecenie mv (move)

Przeniesienie pliku do innego katalogu:

mv plik.txt /ścieżka/do/katalogu/

Zmiana nazwy pliku:

mv stary_plik.txt nowy_plik.txt

Zmiana nazwy pliku i przeniesienie go do innego katalogu:

mv stary_plik.txt nowy_plik.txt
mkdir archiwum
mv nowy_plik.txt archiwum/nowy_plik.txt

Polecenie mkdir (make directory)

Utworzenie nowego katalogu:

mkdir nowy_katalog

Tworzenie katalogu i wyświetlenie jego zawartości:

mkdir nowy_katalog
ls

Tworzenie kilku katalogów naraz i wyświetlenie struktury katalogów:

mkdir katalog1 katalog2 katalog3
tree

Założenie katalogu, kopiowanie do niego pliku, a następnie wyświetlenie zawartości tego katalogu:

mkdir katalog_dokumentow
cp dokument.txt katalog_dokumentow/dokument.txt
ls katalog_dokumentow

Polecenie rm (remove)

Usunięcie pliku:

rm plik.txt

Usunięcie katalogu wraz z zawartością:

rm -r katalog

Usunięcie pliku z katalogu i sprawdzenie zawartości katalogu:

rm katalog/plik_do_usuniecia.txt
ls katalog

Polecenie używane do rekurencyjnego usuwania katalogów wraz z ich zawartością, bez pytania o potwierdzenie:

rm -rf stary_katalog

Jest to potężne i niebezpieczne polecenie, które może spowodować utratę danych, dlatego należy go używać ostrożnie.

Polecenie cd (change directory)

Przejście do innego katalogu:

cd /ścieżka/do/katalogu/

Polecenie ls (list)

Wyświetlenie zawartości bieżącego katalogu:

ls

Wyświetlenie szczegółowych informacji o konkretnym katalogu (a nie jego zawartości):

ls -ld nazwa_katalogu

Wyświetlenie szczegółowej listy plików, włącznie z ukrytymi:

ls -la

Polecenie tree

Wyświetlenie struktury katalogów i plików w formie drzewa (tree może wymagać instalacji):

tree /ścieżka/do/katalogu/