poniedziałek,
Wacław Sierpiński
Wacław Franciszek Sierpiński urodził się 14 marca 1882 roku. Ukończył studia na Wydziale Fizyko-Matematycznym Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Przez pewien czas pracował jako nauczyciel matematyki i fizyki w IV Gimnazjum Żeńskim. W 1905 roku wyjechał do Krakowa, gdzie trzy lata później uzyskał stopień doktora filozofii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Po powrocie do Warszawy pracował jako nauczyciel. W styczniu 1908 roku został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a latem tego roku habilitował się na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca. W 1910 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego. W chwili wybuchu pierwszej wojny światowej przebywał na Białorusi i jako poddany austriacki został internowany przez carskie władze. Dzięki staraniom rosyjskich matematyków mógł wyjechać do Moskwy, gdzie kontynuował pracę naukową.
Po zakończeniu wojny krótko pracował we Lwowie, jednak ostatecznie zdecydował się na powrót do rodzinnej Warszawy, gdzie podjął pracę na Uniwersytecie Warszawskim. Wiosną 1919 roku otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w Sztabie Generalnym powstała kierowana przez Jana Kowalewskiego komórka kryptoanalizy. Wacław Sierpiński wspólnie z innymi wybitnymi matematykami Stefanem Mazurkiewiczem i Stanisławem Leśniewskim zajmował się łamaniem sowieckich szyfrów. Dzięki pracy komórki Kowalewskiego polskie dowództwo znało z wyprzedzeniem ruchy przeciwnika i mogło podejmować trafne decyzje. Rola, którą odegrali kryptolodzy w czasie Bitwy Warszawskiej, jest trudna do przecenienia.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego prowadził aktywne życie naukowe. Był współtwórcą „Fundamenta Mathematicae” – pierwszego na świecie czasopisma poświęconego teorii mnogości i jej zastosowaniom. Został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności, a także prezesem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Napisał kilka książek i podręczników. Reprezentował Polskę na międzynarodowych kongresach matematycznych.
Podczas okupacji hitlerowskiej na przerwał pracy naukowej, w tym okresie powstało kilka jego prac, prowadził również tajne nauczanie. W czasie powstania warszawskiego jego mieszkanie wraz z cenną bibliotekę uległo całkowitemu zniszczeniu. Po wojnie krótko pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jesienią 1945 roku wrócił do stolicy, gdzie kontynuował pracę naukową. W 1960 roku przeszedł na emeryturę, zmarł. 21 października 1969.
Wacław Sierpiński był docenianym i nagradzanym na całym świecie jednym z najwybitniejszych polskich matematyków oraz jednym z twórców polskiej szkoły matematycznej. Wykształcił kilka pokoleń matematyków. Pozostawił po sobie dziesiątki prac i artykułów naukowych. Jego nazwiskiem nazwano jeden z kraterów na Księżycu.
