wtorek,
Rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim
19 kwietnia 1943 roku w warszawskim getcie wybuchło powstanie. Żydowski zryw nastąpił w momencie rozpoczęcia przez hitlerowców akcji ostatecznej likwidacji getta. Słabo uzbrojeni, wygłodzeni i osłabieni Żydzi stanęli do walki z doskonale wyekwipowanymi żołnierzami Trzeciej Rzeszy. Niemcy nie spodziewali się tak silnego oporu, kilkutygodniowe starcia w getcie były pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej Europie.
„Wiedzieliśmy już wcześniej, że nas pokonają ale wiedzieliśmy też, że oni zapłacą wysoką cenę za nasze życie”
–– Cywia Lubetkin, uczestniczka powstania w getcie warszawskim.
Powstańcy nie mieli szans na zwycięstwo, ich zryw był zbrojną odpowiedzią na ludobójstwo i jednocześnie desperackim aktem wybrania godnej śmierci. Symboliczna data zakończenia powstania to 16 maja, tego dnia hitlerowcy wysadzili Wielką Synagogę na ulicy Tłomackie. Po powstaniu cały teren „dzielnicy żydowskiej” metodycznie spalono i zrównano z ziemią.
Warszawskie getto było największym tego typu miejscem w okupowanej Europie, powstało w październiku 1940 roku. Początkowo przymusowo zamieszkiwali tam Żydzi z Warszawy i okolic, później do warszawskiego getta trafiały także osoby przesiedlane z dalszych miejscowości. W kwietniu 1941 roku w obrębie murów „dzielnicy żydowskiej” znajdowało się około 450 tysięcy osób. Od początku istnienia do lipca 1942 w getcie zmarło około 92 tysiące Żydów, najczęstszymi przyczynami śmierci były głód, zimno i choroby. Podczas tzw. wielkiej akcji wysiedleńczej w 1942 roku 75% mieszkańców zostało wywiezionych i zamordowanych w obozie zagłady w Treblince. Na terenie getta działały dwie zbrojne organizacje konspiracyjne – Żydowska Organizacja Bojowa oraz Żydowski Związek Wojskowy.
