wtorek,
Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956
„Dziś w wolnej, niepodległej Polsce winni jesteśmy ludziom Czerwca ‘56 pamięć i wdzięczność. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza dzień 28 czerwca Narodowym Dniem Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956”
–– uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
28 czerwca obchodzimy święto, które upamiętnia pierwszy w PRL-u strajk generalny krwawo stłumiony przez wojsko i milicję. Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 został ustanowiony na mocy uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ustanowionej 21 czerwca 2006, z okazji 50. rocznicy Poznańskiego Czerwca 1956.
Poznańskie protesty rozpoczęły się rankiem 28 czerwca 1956 roku od strajku w Zakładach Przemysłu Metalowego im. H. Cegielskiego (w 1956 roku noszących nazwę Zakłady im. Józefa Stalina). Wystąpienie robotników przerodziło się w wielotysięczną manifestację na ulicach Poznania skierowaną przeciwko ówczesnej władzy i sytuacji gospodarczej w kraju.
Po południu komunistyczne władze wysłały do miasta dziesięć tysięcy żołnierzy i czołgi. Zużyto 180 tysięcy sztuk amunicji. Protest został krwawo stłumiony. Sporadycznie strzały na ulicach Poznania padały jeszcze do 30 czerwca. Podczas pacyfikacji zginęło 70 osób cywilnych oraz 4 żołnierzy i 4 funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Łącznie po obu stronach sześćset osób odniosło rany. Symbolem poznańskiego zrywu stał się Romek Strzałkowski – trzynastoletnia ofiara śmiertelna.
Już 28 czerwca rozpoczęły się aresztowania uczestników. Zatrzymywane osoby były bite i maltretowane. Brutalne śledztwo miało potwierdzić tezę władz, że sprawcami wydarzeń byli prowokatorzy z opozycyjnych organizacji i obca agentura.
Poznański Czerwiec ’56 przyśpieszył procesy demokratyzacji. Nastąpiła zmiana u steru władzy. W 1956 roku poszerzono zakres swobody Kościoła katolickiego, po trzyletnim internowaniu zwolniono kardynała Stefana Wyszyńskiego. Zgodzono się na istnienie indywidualnego rolnictwa. Był to jednak początek drogi i w późniejszych latach trwania PRL wielokrotnie dochodziło do konfliktów społecznych.
„Polacy przechowali w pamięci te wydarzenia, na gruncie których wyrosły nie tylko przemiany października ‘56, ale i Grudzień ‘70, i Sierpień ‘80”
–– uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Skutkiem demonstracji w Poznaniu była aktywizacja społeczeństwa. Po latach stalinizmu Polacy odrzucili paraliżujący strach i zaczęli wyrażać swoją opinię. Większość z nich czyniła to anonimowo – obawiano się represji. W miejscach publicznych pojawiały się napisy i ulotki. Na zebraniach partyjnych zdarzały się krytyczne głosy.
„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd tym, którzy mieli odwagę sprzeciwić się złu i walczyć o wolną, niepodległą i sprawiedliwą Polskę”
–– uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
