6 sierpnia 1914 roku dla Józefa Piłsudskiego i wielu innych Polaków był szczególnie ważną datą. Tego dnia Pierwsza Kompania Kadrowa rozpoczęła historyczny marsz ku wolności.

„Patrzę na was, jako na kadry, z których rozwinąć się ma przyszła armia polska, i pozdrawiam was, jako pierwszą kadrową kompanię”

–– Józef Piłsudski.

6 sierpnia 1914 roku nad ranem na rozkaz Józefa Piłsudskiego I Kompania Kadrowa wyruszyła z Krakowa na ziemie zaboru rosyjskiego. Żołnierze byli słabo wyposażeni, ale pełni woli walki i wiary w zwycięstwo. Po marszu przez Michałowice, Słomniki, Miechów, Wodzisław, Jędrzejów, Chęciny i Szewce 12 sierpnia polskie oddziały zajęły Kielce. Pod naporem wojsk rosyjskich 13 sierpnia Pierwsza Kompania Kadrowa musiała na krótko opuścić miasto. Powrót nastąpił 19 sierpnia. Próba przebicia się do Warszawy zakończyła się niepowodzeniem. We wrześniu Kadrówka powróciła do Krakowa.

Pierwsza Kompania Kadrowa powstała 3 sierpnia 1914 roku. Stanowiła efekt połączenia członków Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich pod przywództwem Józefa Piłsudskiego. Był to pierwszy po wielu latach oddział Wojska Polskiego. Mimo niepowodzenia działań podjętych w sierpniu 1914 roku odegrała dużą rolę w walce o niepodległość. Stała się zalążkiem Legionów Polskich, a Józef Piłsudski zyskał autorytet, który dał mu władzę w odradzającej się Polsce.

W czasach II Rzeczpospolitej tradycje Pierwszej Kompanii Kadrowej były obecne w świadomości społeczeństwa. W wielu miastach istniały ulice „6 sierpnia”, od 1924 roku corocznie odbywał się marsz szlakiem Kadrówki. Historia I Kompanii Kadrowej była przekazywana młodzieży w szkole. Podczas powstania warszawskiego 6 sierpnia 1944 roku w rocznicę wymarszu Kadrówki, na ulicy Długiej odbyła się defilada. Żołnierze Batalionu „Gozdawa” przemaszerowali po mszy od kościoła garnizonowego do pałacu Raczyńskich.

W socjalistycznej Polsce przez wiele lat marsze szlakiem I Kompanii Kadrowej były zakazane. Na fali wydarzeń początku lat 80., w 1981 roku odbył się pierwszy powojenny marsz. Odtąd, mimo przeciwdziałań ze strony władz komunistycznych, marsze odbywały się corocznie. W 1984 roku wszyscy uczestnicy (prawie 80 osób) zostali zatrzymani przez Służbę Bezpieczeństwa. Po upadku komunizmu, w wolnej Polsce, do marszu dołączyli także żołnierze Wojska Polskiego.

Poniższe materiały pochodzą ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie i są dostępne na zasadach Public Domain.