piątek,
Operacja lotnicza „Stock”
Jedna z pięciu operacji lotniczych związanych z przerzutem cichociemnych przeprowadzonych w nocy z 13 na 14 marca 1943 roku otrzymała kryptonim „Stock”. Brali w niej udział podporucznik Jan Hörl „Frog”, pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki „Antoni”, podporucznik Czesław Rossiński „Kozioł” oraz podporucznik Witold Strumpf „Sud”. Nad okupowaną Polskę dotarli oni na pokładzie samolotu Halifax DT-726 „H” ze 138. Dywizjonu RAF, który wystartował z lotniska RAF Tempsford położonego 75 kilometrów na północ od centrum Londynu. Dowódcą załogi samolotu był kapitan nawigator Mieczysław Kuźnicki.
Zrzut miała odebrać placówka odbiorcza „Koza” między Celestynowem a Pilawą, w okolicy wsi Karpiska, jednak ekipa cichociemnych została zrzucona pomyłkowo piętnaście kilometrów od wyznaczonego miejsca. Prawdopodobnie nawigator wziął światła stacji kolejowej za sygnały placówki odbiorczej. Kazimierz Iranek-Osmecki po skoku zawisł ze spadochronem na drzewie, po jakimś czasie zdołał samodzielnie się uwolnić. Wkrótce na miejsce przybył niemiecki patrol motocyklowy, jednak skoczkowie zdołali rozpłynąć się w ciemnościach. Nad ranem podczas poszukiwań prowadzonych przez niemiecką żandarmerię odnaleziono ukryte w pośpiechu zasobniki ze sprzętem oraz pasy z dolarami.
Jan Hörl (1921–1943)
Urodził się 28 maja 1921 roku w Sulejówku, w 1939 roku Jan Hörl ukończył pierwszą klasę licealną w VI Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Podczas kampanii wrześniowej nie został zmobilizowany. W październiku 1939 roku zameldował się we Francji. Trafił do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej w Sérignan. Odbył także kurs pancerno-motorowy. W trakcie kampanii francuskiej walczył w szeregach 10. Brygady Kawalerii Pancernej. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał przydział do 66. batalionu czołgów. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. 29 listopada 1942 roku złożył przysięgę na rotę Armii Krajowej.
Po przerzucie do okupowanej Polski odbył w Warszawie standardową aklimatyzację do życia w warunkach okupacji i otrzymał przydział do Okręgu Lublin AK. Krótko przed wyjazdem do miejsca przeznaczenia, 29 kwietnia 1943 roku został aresztowany wraz z siostrą oraz cichociemnymi Januszem Jaroszem i Olgierdem Stołtyhwą przez niemiecką policję kryminalną pod zarzutem handlu bronią. Przeszedł brutalne śledztwo. 7 maja 1943 roku został rozstrzelany w ruinach warszawskiego getta.
Kazimierz Iranek-Osmecki (1897–1984)
Pochodził z Podkarpacia. Uczył się w II Gimnazjum w Rzeszowie. Od 1913 roku był członkiem Związku Strzeleckiego. Pod koniec 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 1 Pułku Piechoty. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej i wysłany na front włoski. Zbiegł do Polski i podjął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 roku ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Początkowo służył w 23 Pułku Piechoty, a następnie w Grupie pułkownika Leopolda Lisa-Kuli. W marcu 1919 roku został oficerem sztabowym I Brygady Piechoty Legionów. Rok później był referentem Sekcji Piechoty w Departamencie Broni Głównych Ministerstwa Spraw Wojskowych. Pod koniec 1920 roku przeszedł do Dowództwa Żandarmerii Polowej.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami pozostał w wojsku. Służył w kilku jednostkach piechoty. W latach 1929–1930 odbył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po zdobyciu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego pracował jako wykładowca w Wyższej Szkole Wojennej. W 1939 roku otrzymał awans do stopnia podpułkownika. Podczas kampanii wrześniowej był oficerem Sztabu Naczelnego Wodza. W połowie września został oddelegowany do Rumunii, gdzie objął obowiązki zastępcy kierownika ekspozytury wywiadowczej w Bukareszcie Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza. Pod koniec 1939 roku złożył przysięgę na rotę Związku Walki Zbrojnej. Na rozkaz przełożonych w czerwcu 1940 roku przyjechał do Francji. Krótko był szefem Oddziału II Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii i przeniesieniu Komendy Głównej ZWZ do okupowanej Polski kierował referatem informacyjno-wywiadowczym w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.
W listopadzie 1040 roku został wysłany do kraju jako emisariusz Naczelnego Wodza generał Władysława Sikorskiego. Pod koniec grudnia dotarł do Warszawy. 21 stycznia 1941 roku na rozkaz komendanta głównego ZWZ generała Stefana Roweckiego ruszył w drogę powrotną. 15 kwietnia zameldował się w Londynie i wrócił do Oddziału VI. Po kilkakrotnych prośbach generała Roweckiego o oddelegowanie go do Polski nocą z 13 na 14 marca 1943 roku w ramach operacji lotniczej „Stock” został przerzucony do kraju. Bezpośrednio po przybyciu do Warszawy otrzymał awans do stopnia pułkownika i objął stanowisko szefa Oddziału IV Komendy Głównej Armii Krajowej. Na początku 1944 roku szefem Oddziału II – komórki informacyjno-wywiadowczej Komendy Głównej AK. Szefem wywiadu AK pozostawał do końca powstania warszawskiego. W czasie powstania służył jako oficer Komendy Głównej Armii Krajowej. Jako przedstawiciel generała Tadeusza Komorowskiego prowadził rokowania kapitulacyjne. 3 października 1944 wspólnie z podpułkownikiem Zygmuntem Dobrowolskim podpisał układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Od 5 października przebywał w niewoli niemieckiej. Po uwolnieniu przyjechał do Londynu, gdzie został oficerem Gabinetu Naczelnego Wodza. Do końca życie pozostał na emigracji. Aktywnie działał w środowiskach polonijnych i kombatanckich. W lutym 1965 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady, jednak go nie przyjął, twierdząc, że ważniejszy był awans na stopień pułkownika z okresu wojny. Do końca życia mieszkał w Wielkiej Brytanii.
Czesław Rossiński (1907– 1945)
Urodził się w Buzułuku nad rzeką Samarą w Rosji. W 1920 roku razem z rodzicami wrócił do Polski. Ukończył Państwowe VI Gimnazjum im. Tadeusza Rejtana w Warszawie. W 1927 roku zdał egzamin dojrzałości. Tytuł inżyniera zdobył na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1933 roku pracował jako leśnik. Podczas kampanii wrześniowej był żołnierzem 4 kompanii Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza „Orany” na Wileńszczyźnie. Uczestniczył w walkach z Armią Czerwoną. W październiku 1939 roku przekroczył granicę polsko-litewską i został internowany. Zdołał zbiec i pod koniec 1939 roku dotarł do Francji. Otrzymał przydział do 3 Pułku Piechoty. Odbył kurs w Szkole Podchorążych w Camp de Coëtquidan. Podczas kampanii francuskiej został kontuzjowany. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1942 roku zgłosił się do służby w kraju.
Po wylądowaniu w okupowanej Polsce i aklimatyzacji w Warszawie otrzymał przydział do Okręgu Lublin Armii Krajowej. Został szefem Kedywu Inspektoratu Radzyń Podlaski. Wkrótce objął dowództwo grupy dywersyjnej działającej w Obwodzie Lublin-Miasto Inspektoratu Lublin. Od maja 1944 roku był dowódcą oddziału partyzanckiego Kedywu. Wkrótce formacja ta została kadrowym plutonem w 8 Pułku Piechoty Legionów AK. Brał udział w wielu akcjach zbrojnych, takich jak ataki na niemieckie posterunki i transporty kolejowe, likwidacja kolaborantów i funkcjonariuszy okupanta.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Lublina 8 Pułk Piechoty AK został rozbrojony. Jesienią 1944 roku jednostka została odtworzona, a Rossiński został jej dowódcą. W listopadzie brał udział w naradach, podczas których m.in. rozważano możliwość przeprowadzenia zamachu na czołowego polskiego komunistę Bolesława Bieruta. Ostatecznie pomysł ten został porzucony. Pod koniec 1944 roku został aresztowany przez NKWD. Podczas brutalnego śledztwa oskarżano go o prowadzenie przygotowań do zamachów na najważniejszych polskich komunistów. Został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 12 kwietnia 1945 roku w więzieniu na Zamku Lubelskim. 11 maja 1990 roku został uniewinniony i zrehabilitowany na mocy postanowienia Sądu Najwyższego.
Witold Strumpf (1905–1945)
Przyszedł na świat w Warszawie. Jako gimnazjalista wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, kiedy ochotniczo został łącznikiem Legii Akademickiej przy dowództwie Grupy Fortyfikacyjnej nr 7 w Warszawie. W 1923 roku zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. W 1932 roku uzyskał dyplom inżyniera chemika. Pracował jako urzędnik państwowy. Podczas kampanii wrześniowej nie został zmobilizowany. 18 września przeszedł do Rumunii, a następnie dotarł do Francji. Został słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Coëtquidan. Po klęsce Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie objął stanowisko dowódcy patrolu rozpoznawczego 1. Brygady Strzelców. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł przeszkolenie w zakresie legalizacji i fałszowania dokumentów.
Podczas przerzutu do okupowanej Polski skoczkowie omyłkowo zostali zrzuceni kilkanaście kilometrów od wyznaczonego miejsca. Cichociemni zauważyli w okolicy niemiecki patrol i pośpiesznie ukryli spadochrony i pasy z pieniędzmi przeznaczonymi na działalność podziemia. Rano na miejsce zrzutu przybyła niemiecka żandarmeria, która odnalazła ukryte przedmioty. Władze podziemia wszczęły śledztwo w sprawie niedbałego ukrycia pieniędzy. Witold Strumpf został oskarżony o zaniedbanie. Latem 1943 roku Wojskowy Sąd Specjalny przy Komendzie Sił Zbrojnych w Kraju na rozprawie bez udziału oskarżonego oddalił zarzuty.
Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych otrzymał przydział na stanowisko zastępcy szefa Wydziału Legalizacji Oddziału I Organizacyjnego sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego W powstaniu warszawskim służył w sztabie Podobwodu Śródmieście Południowe. Po kapitulacji powstania wyszedł z miasta z ludnością cywilną. Udał się do Częstochowy, gdzie przystąpił do odtwarzania Wydziału Legalizacji. Pod koniec 1944 roku został aresztowany przez gestapo. Osadzono go w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen. Został zamordowany w styczniu 1945 roku podczas ewakuacji obozu.
