środa,
Oddział Wydzielony Rzeki Wisły
Podczas kampanii wrześniowej jednostki Polskiej Marynarki Wojennej broniły również rzek.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polacy zaczęli przejmować pozostawione przez zaborców statki rzeczne. Jeszcze w tym roku w Krakowie powstała Polska Flotylla Wiślana, a w Modlinie sformowano Flotyllę Wiślaną. Były to pierwsze jednostki Marynarki Wojennej w odrodzonej Rzeczpospolitej. 23 grudnia 1918 roku obydwie formacje połączono we Flotyllę Wiślaną. W 1919 roku w okolicach w Pińska na rzece Pinie wykorzystując motorówki, utworzono patrol rozpoznawczy, który był początkiem Flotylli Pińskiej. W 1925 roku rozwiązano Flotyllę Wiślaną, a jej jednostki przejęła Flotylla Pińska, stając się jedyną flotyllą rzeczną w Polsce.
Dokonania polskich jednostek rzecznych w wojnie polsko-bolszewickiej zostały nieco zapomniane, jednak zapisały one bohaterską kartę. Najbardziej ich znaną bitwą jest starcie pod Czarnobylem, które miało miejsce 27 kwietnia 1920 roku podczas polskiej ofensywy na Kijów. Mimo znacznej przewagi przeciwnika polscy marynarze wyparli wtedy flotyllę bolszewicką na Dniepr. W porcie zdobyto kilka statków przeciwnika. Na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie znalazł się napis „CZARNOBYL 27 IV 1920”. Najczęściej jednak starcia polskich statków rzecznych polegały na wymianie ognia z oddziałami lądowymi próbującymi przeprawić się przez rzeki.
W 1939 roku polskie okręty rzeczne ponownie broniły rzek. Wiosną 1939 roku wydzielono Oddział Wydzielony Rzeki Wisły, który miał operować w dorzeczu tej rzeki, a także Oddział Wydzielony na Prypeci. W skład Oddział Wydzielony Rzeki Wisły weszły:
- ciężki kuter uzbrojony ORP „Nieuchwytny”;
- ścigacz rzeczny KU-30;
- kutry uzbrojone holownicze KU-4 oraz KU-5;
- kuter uzbrojony łączności KU-6;
- kutry meldunkowe KM-12 oraz KM-13;
- okręt sztabowy „Hetman Żółkiewski”.
2 września 1939 roku polskie okręty zestrzeliły trzy niemieckie bombowce podczas nalotu Luftwaffe na most w Fordonie. Dzień później osłaniały przeprawę otoczonego 2. pułku szwoleżerów. Nazajutrz karabiny maszynowe polskich statków broniły mostu w Toruniu. Nocą z 5 na 6 września dzięki kajakom wypełnionym materiałami wybuchowymi powstrzymano przeprawę niemieckiej dywizji piechoty pod Topólnem.
Podczas odwrotu polskich wojsk większość jednostek nie zdołała wycofać w górę rzeki z powodu niskiego stanu wody i mielizn. Wiele spośród nich zostało zatopionych przez załogi. Ścigacz rzeczny KU-30 zdołał przedrzeć się przez przeszkody i opanowany przez Niemców Płock. Jednostka ta brała udział w dalszych walkach w rejonie Modlina i została samozatopiona dopiero przed kapitulacją twierdzy.
