sobota,
Józef Spychalski
Józef Spychalski urodził się 19 marca 1898 roku w Łodzi. Pochodził z rodziny robotniczej. Jego rodzonym bratem był Marian – późniejszy działacz komunistyczny i marszałek Polski. Do wybuchu pierwszej wojny światowej w rodzinnym mieście ukończył pięć klas gimnazjum. Wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i ukończył szkołę podoficerską POW. Od lata 1916 roku tworzył struktury organizacji w okolicach Sieradza. Został dowódcą oddziału liczącego 150 ludzi. Na początku 1918 roku został komendantem Obwodu Sieradzkiego POW. Jesienią brał udział w negocjacjach z niemiecką załogą Sieradza. 11 listopada Niemcy złożyli broń i opuścili miasto.
Wstąpił do Wojska Polskiego. W 1919 roku ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie i otrzymał przydział do 28. Pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Za zasługi wojenne otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari. W okresie międzywojennym był oficerem zawodowym, służył w kilku jednostkach piechoty. W 1934 roku otrzymał awans do stopnia majora. Podczas kampanii wrześniowej walczył w obronie Warszawy, bronił m.in. Fortu „Bema”. Dowódca Armii „Warszawa” Juliusz Rómmel wręczył mu Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari.
Po kapitulacji stolicy uniknął niewoli, był jednym z pierwszych członków Służby Zwycięstwu Polski. Tworzył struktury organizacji w Okręgu Lubelskim SZP. Zagrożony aresztowaniem został przeniesiony do Warszawy, gdzie służył w Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej. Jesienią 1940 roku otrzymał zadanie rozbudowy struktury organizacji w Okręgach Białystok, Nowogródek, Polesie, objętych sowiecką okupacją. 17 listopada 1940 roku został aresztowany przez NKWD w okolicach miejscowości Tykocin na Podlasiu.
Przewieziono go do Moskwy i osadzono na Łubiance. W czerwcu 1941 roku skazano go na karę śmierci. Po zawarciu układu Sikorski-Majski wyrok anulowano. Po opuszczeniu więzienia wstąpił do Armii Andersa. Po ewakuacji polskich oddziałów na Bliski Wschód został przerzucony do Wielkiej Brytanii. W 1942 roku uzyskał stopień pułkownika.
Zgłosił się do służby w kraju. W nocy z 30 na 31 marca 1942 roku w ramach operacji lotniczej „Legging” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim w kraju znaleźli się porucznik Aleksander Kułakowski „Rywal”, porucznik Stanisław Gilowski „Gotur”, porucznik Wiesław Ipohorski-Lenkiewicz „Zagroda”, porucznik Janusz Zalewski „Chinek” oraz kurier Stanisław Zaborowski „Grzegorz”. Skoczków miała odebrać placówka w Nowej Wsi pod Wołominem, jednak cichociemni wylądowali w okolicach miejscowości Podstoliska, kilka kilometrów od Tłuszcza. Podczas skoku odniósł kontuzję, wylądował na jadącym pociągu.
Miał objąć stanowisko zastępcy komendanta Armii Krajowej, jednak kontrwywiad AK stwierdził, że w okresie aklimatyzacji mimo stanowczego zakazu kontaktował się ze swoim bratem Marianem Spychalskim, który był wtedy członkiem komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej oraz szefem Sztabu Głównego Gwardii Ludowej. Jesienią 1942 roku otrzymał przydział na stanowisko komendanta Okręgu Kraków AK. Znacznie rozwinął struktury AK w rejonie Krakowa, dobrze przygotowując Okręg do akcji „Burza”. Z jego rozkazu w styczniu 1944 roku przeprowadzono nieudany zamach na generalnego gubernatora okupowanych ziem polskich Hansa Franka.
24 marca 1944 roku został aresztowany wraz z kilkoma oficerami sztabu. Latem wywieziono go z Krakowa prawdopodobnie do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen. Jego dalsze losy nie są znane. Według jednej z wersji został zamordowany w sierpniu 1944 roku w KL Sachsenhausen. Jest to bardzo prawdopodobne, ponieważ po wybuchu powstania Heinrich Himmler wydał rozkaz zlikwidowania grupy wysokich oficerów AK.
