Przejdź do treści

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mrągowie

Józef Franczak – ostatni z wyklętych

środa,

Józef Franczak – ostatni z wyklętych

Dzisiaj mija rocznica śmierci ostatniego żołnierza polskiego podziemia antykomunistycznego i niepodległościowego.

Józef Franczak urodził się 17 marca 1918 roku w Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie. Pochodził z ubogiej chłopskiej rodziny. W wieku 17 lat ochotniczo wstąpił do wojska. Ukończył Szkołę Podoficerską w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu. Służył w Plutonie Żandarmerii w Równem.

Po wybuchu drugiej wojny światowej dostał się do sowieckiej niewoli. Po kilku dniach zdołał zbiec. Od 1940 roku był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Zajmował się szkoleniem partyzantów. W 1941 roku donos na gestapo zmusił go do ukrywania się. Walczył w oddziałach partyzanckich Okręgu Lublin Armii Krajowej. Używał pseudonimów „Lalek”, „Laluś”, „Laleczka”, „Guściowa”.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 roku został wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego. Był świadkiem mordów dokonywanych przez komunistów na żołnierzach podziemia. W obawie o własne życie zdecydował się na dezercję. Trafił na listę osób poszukiwanych przez Urząd Bezpieczeństwa i NKWD.

Początkowo ukrywał się, m.in. w Łodzi i na Wybrzeżu. Pojawił się pomysł ucieczki statkiem do Szwecji i dalej na Zachód, jednak nic z tego nie wyszło. Na przełomie 1945 i 1946 roku powrócił na Lubelszczyznę i dołączył do oddziałów antykomunistycznego podziemia. Brał udział w akcjach skierowanych przeciw przedstawicielom nowej władzy. W 1947 roku znalazł się w oddziale kapitana Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. W maju 1949 roku w obławie zginął „Uskok”. Od 1953 roku Franczak ukrywał się samotnie. Rozważał możliwość skorzystania z amnestii w 1956 roku, jednak po konsultacji z adwokatem został pozbawiony złudzeń – groził mu dożywotni wyrok.

W 1963 roku na skutek donosu funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa w Lublinie ustalili miejsce pobytu Józefa Franczaka. 21 października grupa operacyjna otoczyła zabudowania, w których przebywał „Lalek”. Józef Franczak zginął podczas wymiany strzałów.

„W tej sytuacji grupa likwidacyjna ZOMO przystąpiła do likwidacji. Franczak mimo wzywania go do zdania [broni] podjął obronę i wykorzystując słabe punkty obstawy pod osłoną zabudowań wycofał się około 300 m od meliny, gdzie podczas wymiany strzałów został śmiertelnie ranny i po kilku minutach zmarł”

–– raport Służby Bezpieczeństwa.

Artykuł: DRAM Speculative Leadoff

DRAM Speculative Leadoff

Artykuł: Burst Mode DMA

Burst Mode DMA

Artykuł: Tryby DMA

Tryby DMA

Artykuł: DMA w kontekście historycznym

DMA w kontekście historycznym

Artykuł: Bezpośredni dostęp do pamięci

Bezpośredni dostęp do pamięci

Nasze technikum

Technik informatyk

Szkoły dla dorosłych

Nasza szkoła

Pełna oferta edukacyjna

Oferta szkoły