wtorek,
Augustyn Träger
Dziś przypada rocznica urodzin żołnierza Legionów Polskich, oficera polskiego wywiadu, który przyczynił się do zdobycia informacji na temat niemieckiej broni rakietowej.
Augustyn Träger urodził się 25 sierpnia 1884 roku w Kalnicy Dolnej na Podkarpaciu. Jego ojciec był Austriakiem. Jako mieszkaniec zaboru austriackiego po wybuchu pierwszej wojny światowej został powołany do służby w armii Austro-Węgierskiej. Później został przeniesiony do Legionów Polskich.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pracował w wywiadzie jako oficer II Oddziału Sztabu Generalnego. Od 1919 roku mieszkał w Bytomiu, gdzie prowadził działania wywiadowcze, śledząc aktywność niemieckich organizacji paramilitarnych i przygotowania do plebiscytu na Górnym Śląsku. Po kilku latach przeniósł się do Warszawy, a w 1934 roku został mieszkańcem Bydgoszczy. Pracował jako handlowiec, jego podróże do Niemiec pozwalały kontynuować działalność wywiadowczą.
Po klęsce wrześniowej wstąpił do organizacji konspiracyjnej „Miecz i Pług”. Na polecenie przełożonych wykorzystując swoje austriackie pochodzenie, rodzina Trägerów przyjęła obywatelstwo niemieckie. Początkowo Augustyn brał udział w tworzeniu struktur organizacji i dokumentował zbrodnie niemieckie dokonane w okolicach Bydgoszczy.
W 1943 roku jego syn Roman Träger został wcielony do Wehrmachtu. Został przydzielony w miejsce odległe od frontu, pełnił służbę wartowniczą na wyspie Uznam. Funkcjonował tam Wojskowy Instytut Badawczy Peenemünde, w którym prowadzono badania nad bronią rakietową V-1 i V-2. Roman Träger skorzystał z okazji i zgromadził szczegółowe informacje na temat nowej broni oraz zakładów lotniczych w Peenemünde. Swój dokładny raport przekazał ojcu, który przewiózł te informacje do Warszawy i przekazał dowództwu wywiadu ofensywnego Komendy Głównej Armii Krajowej.
Kopia raportu Trägera trafiła do Wielkiej Brytanii i za pośrednictwem polskich władz na uchodźstwie została przekazana wywiadowi brytyjskiemu. W nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku lotnictwo brytyjskie dokonało udanego nalotu na zakłady lotnicze w Peenemünde. Zniszczenia były na tyle duże, że Niemcy podjęli decyzję o przeniesieniu produkcji rakiet V-2 do zakładów podziemnych. Naloty na Peenemünde były ponawiane.
Augustyn i Roman przeżyli wojnę. Ich wkład w zwycięstwo nad hitlerowcami przez wiele lat był niedoceniany i mało znany. Starszy z Trägerów po wojnie został aresztowany przez NKWD. Śledztwo umorzono w 1947 roku. Zmarł w kwietniu 1957 roku w Bydgoszczy.
