piątek,
Stanisław Brzeski
Stanisław Józef Brzeski urodził się 21 kwietnia 1918 roku we wsi Lipnik nad Wisłą w pobliżu Tarnobrzegu. Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił do Szkoły Podoficerów dla Małoletnich w Nisku. Od 1935 roku służył w lidzkim 77. Pułku Piechoty. Rok później przeniósł się do lotnictwa. Odbył kurs pilota szybowców, kurs podstawowego pilotażu w 5. Pułku Lotniczym w Lidzie oraz pilotażu myśliwskiego w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu. Otrzymał przydział do 152. Eskadry Myśliwskiej w składzie III/5 Dywizjonu Myśliwskiego. Uczestniczył w zawodach sportowych, w wolnym czasie przygotowywał się do matury.
Podczas kampanii wrześniowej jego eskadra znalazła się w składzie Armii „Modlin”. 3 września zniszczył balon obserwacyjny, który kierował ogniem niemieckiej artylerii. Następnego dnia poleciał w osłonie wyprawy bombowej samolotów PZL.23 Karaś z 41. Eskadry Rozpoznawczej. Podczas lotu napotkał kolejny balon obserwacyjny, jednak próba ataku zakończyła się uszkodzeniem jego samolotu przez niemiecką obronę przeciwlotniczą. Pilot zdołał awaryjnie wylądować i wrócić tego samego dnia na macierzyste lotnisko. 9 września wspólnie z innymi pilotami ciężko uszkodził niemiecki bombowiec Heinkel He-111.
Zgodnie z rozkazami dowództwa w nocy z 18 na 19 września 1939 roku przekroczył granicę z Rumunią. 19 listopada zameldował się we Francji. Na przydział oczekiwał do maja 1940 roku, kiedy skierowano go do dowodzonego przez kapitana Franciszka Jastrzębskiego Podwójnego Klucza Frontowego Nr 8 „Ja”. Na francuskich samolotach Bloch MB.152 brał udział w wielu lotach bojowych, jednak nie uzyskał żadnego zwycięstwa. Po klęsce Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii.
Jego pierwszym przydziałem był 307. Dywizjon Myśliwski Nocny „Lwowskich Puchaczy”. W połowie października 1940 roku został przeniesiony do 303. Dywizjonu Myśliwskiego „Warszawskiego” im. Tadeusza Kościuszki. Później służył w jednostkach brytyjskich. 10 lutego 1941 roku nad Dunkierką zestrzelił wrogi myśliwiec Messerschmitt Bf 109. 25 lutego 1941 roku oddelegowano go do 317. Dywizjonu Myśliwskiego „Wileńskiego”. Latem 1941 roku zestrzelił kolejnego Messerschmitta Bf 109 oraz bombowiec Junkers Ju 88. 8 listopada 1941 roku nad Francją strącił Bf 109 i uszkodził myśliwiec Focke-Wulf FW 190. Miesiąc później nad Plymouth zniszczył wrogi bombowiec Junkers Ju 88.
15 lutego 1942 roku w trudnych warunkach atmosferycznych znacznie obniżających widoczność zestrzelił nad Anglią nierozpoznany samolot. Niestety, była to maszyna brytyjska. Śledztwo przeprowadzone przez władze brytyjskie zakończyło się uniewinnieniem Polaka. W latach 1942–1943 zestrzelił na pewno pięć samolotów Luftwaffe. 21 maja 1944 roku nad Francją jego samolot uszkodziła obrona przeciwlotnicza, po awaryjnym lądowaniu na terenie okupowanym przez Niemców został ujęty i zamknięty w areszcie. Później przebywał w obozach jenieckich, Dulagu Luft w okolicach Frankfurtu nad Menem, a następnie w Stalagu Luft 3 w Żaganiu. W 1945 roku przeniesiono go do Stalagu IIIA w Luckenwalde zajętego w kwietniu przez Armię Czerwoną. Razem z innymi jeńcami został przekazany Amerykanom.
Podczas wojny łącznie zestrzelił na pewno 8 i 1/2 samolotów Luftwaffe oraz trzy prawdopodobnie. Służbę w polskim lotnictwie zakończył w stopniu kapitana. Otrzymał wiele odznaczeń, były to m.in. Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyż Walecznych, trzykrotnie Medal Lotniczy, Distinguished Flying Cross, Distinguished Service Order. Do końca życia pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Latem 1949 roku wstąpił do brytyjskiego lotnictwa wojskowego, służył jako instruktor, a następnie kontroler lotów. W 1970 roku przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 3 grudnia 1972 roku w Norwich.
