niedziela,
Henryk Sienkiewicz
„Prawdziwy mędrzec zawsze jest ze swego losu zadowolony”
–– Henryk Sienkiewicz.
Dzisiaj przypada rocznica urodzin jednego z najpopularniejszych pisarzy przełomu XIX i XX wieku.
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk urodził się 5 maja 1846 roku we wsi Wola Okrzejska. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Miał pięcioro rodzeństwa. Rodzina kilkukrotnie zmieniała miejsce zamieszkania i ostatecznie w 1861 roku trafiła do Warszawy.
W 1866 roku Sienkiewicz uzyskał świadectwo dojrzałości. Rodzice chcieli, aby został lekarzem, rozpoczął studia na wydziale lekarskim Szkoły Głównej Warszawskiej. Nie wytrzymał tam długo i przeniósł się na prawo, ostatecznie jednak wylądował na wydziale filologiczno-historycznym. Prawdopodobnie podczas studiów napisał swoją pierwszą powieść – była to niepublikowana „Ofiara”. Jego pierwszym wydanym drukiem tekstem była recenzja teatralna z występu Wincentego Rapackiego, która ukazała się 18 kwietnia 1869 roku na łamach „Przeglądu Tygodniowego”.
Jako dziennikarz współpracował z kilkoma wydawnictwami prasowymi, także w późniejszym okresie życia. W 1872 roku wydał powieść „Na marne”. W pierwszym okresie twórczości publikował nowele. Były to: „Humoreski z teki Worszyłły” (1872), „Stary sługa” (1875), „Hania” (1876), „Selim Mirza” (1877), „Szkice węglem” (1877), „Komedia z pomyłek” (1878), „Janko Muzykant” (1878), „Przez stepy” (1879), „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” (1880), „Niewola tatarska” (1880), „Za chlebem” (1880), „Orso” (1880), „W krainie złota” (1881), „Latarnik” (1881), „Bartek Zwycięzca” (1882), „Jamioł” (1882).
„Dla pokrzepienia serc”
–– Henryk Sienkiewicz, cel napisania Trylogii.
W latach 1883–1888 ukazały się trzy części „Trylogii”. Powieści „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski” przyniosły pisarzowi wielką popularność i spotkały się z niesamowitym odbiorem. Sienkiewicz uzyskał nie tylko autorytet, prestiż i sławę, ale również wielki sukces finansowy. Był najlepiej zarabiającym pisarzem polskim swoich czasów.
„W czasie potrzeby bolszewickiej, w 1920 roku, miałem ze sobą na froncie Pana Wołodyjowskiego. Czytaliśmy go przy blasku ognisk obozowych na Ukrainie”
–– Józef Maria Bocheński, „Religia w Trylogii”.
W 1894 roku rozpoczął pracę nad powieścią „Quo vadis”. Okazała się ona największym sukcesem pisarskim Henryka Sienkiewicza. Powieść zrobiła zawrotną karierę w całej Europie. Do dziś książkę przetłumaczono na 57 języków i wydano w ponad 70 krajach. Kilkakrotnie ją ekranizowano.
Pisarz był zapalonym podróżnikiem. W latach 1876–1879 przebywał w Stanach Zjednoczonych, Anglii, Francji i Włoszech. W 1886 roku odbył podróż przez Bukareszt, Warnę, Konstantynopol, Ateny, Neapol i Rzym. W 1891 odwiedził Egipt i Zanzibar. Uwielbiał wyjeżdżać do Zakopanego. W czasie wędrówek pracował nad nowelami i powieściami.
„Sienkiewicz uratował duszę polską — i takoż stał się potężnym Tyrteuszem, który zbudził ją wiekową surmą z błogiego snu duchowego zdrętwienia, umysłowej tępoty i zdechlizny, stał się jej wybawicielem z grzęzawiska starczego marazmu i materyalistycznego kretynizmu”
–– Stanisław Przybyszewski.
W 1905 roku Sienkiewicz za całokształt twórczości otrzymał Nagrodę Nobla. W swoim przemówieniu wygłoszonym podczas ceremonii wręczenia nagrody bardzo mocno wspominał wykreśloną wówczas z mapy Europy Polskę.
Wielki polski pisarz zmarł 15 listopada 1916 roku.
„Dobroć serca jest tym, czym ciepło słońca: ona daje życie”
–– Henryk Sienkiewicz.
Powieści Henryka Sienkiewicza
- „Na marne” (1872);
- „Ogniem i mieczem” (1884);
- „Potop” (1886);
- „Pan Wołodyjowski” (1888);
- „Bez dogmatu” (1891);
- „Rodzina Połanieckich” (1894);
- „Quo vadis” (1896);
- „Krzyżacy” (1900);
- „Na polu chwały” (1906);
- „Wiry” (1910);
- „W pustyni i w puszczy” (1912);
- „Legiony” (1914).
