sobota,
Henryk Januszkiewicz
Dziś mija rocznica urodzin oficera Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemnego.
Henryk Januszkiewicz urodził się 16 listopada 1917 roku w Mińsku. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę jego rodzice zamieszkali w Grudziądzu. W tym mieście uczył się w szkole powszechnej. Ukończył gimnazjum w Bydgoszczy. W 1937 roku zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Po jej ukończeniu uzyskał stopień plutonowego podchorążego. W 1938 roku przeszedł do cywila i rozpoczął studia ekonomiczne w Poznaniu. W latach szkolnych aktywnie działał w Związku Harcerstwa Polskiego.
W 1939 roku nie został zmobilizowany. Ochotniczo uczestniczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy zdołał uniknąć niewoli. Wczesną wiosną 1940 roku opuścił okupowaną Polskę i przedostał się do Francji. Uczestniczył w kampanii francuskiej w szeregach 4. Dywizji Piechoty. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii otrzymał przydział do 16. Dywizjonu Artylerii Motorowej. W 1942 roku otrzymał awans do stopnia podporucznika.
Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł odpowiednie przeszkolenie. W nocy z 16 na 17 lutego 1943 roku w ramach operacji lotniczej „Saw” został przerzucony do okupowanej Polski. Razem z nim skakali podporucznik Michał Busłowicz „Bociek”, podporucznik Adolf Pilch „Góra”, i podporucznik Bolesław Odrowąż-Szukiewicz „Bystrzec”. Podczas skoku zginął „Bystrzec”, jego spadochron otworzył się tylko częściowo. Zrzut odebrała placówka odbiorcza „Sum”, w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego.
Po standardowym okresie aklimatyzacji otrzymał przydział na stanowisko instruktora dywersji Kedywu Krakowskiego Okręgu Armii Krajowej. Używał pseudonimu „Spokojny”. Brał udział w wielu akcja bojowych. 29 stycznia 1944 roku uczestniczył w nieudanej próbie zamachu na Hansa Franka. Jako generalny gubernator okupowanych ziem polskich, Frank był odpowiedzialny za masowe zbrodnie. W maju Henryk Januszkiewicz awansował do stopnia porucznika. Latem tego roku objął stanowisko adiutanta majora Jana Pańczakiewicza, dowódcy Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała”. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji. Batalion powstał on w ramach akcji „Burza” i miał wziąć udział w powstaniu w Krakowie. W sierpniu 1944 roku Samodzielny Batalion Partyzancki „Skała” toczył liczne potyczki i bitwy z niemieckimi oddziałami i kolaborantami ukraińskimi.
Komendant Okręgu Kraków Armii Krajowej pułkownik Edward Godlewski nie wydał rozkazu rozpoczęcia powstania w Krakowie i na początku września „Skała” otrzymała zgodę na wyruszenie z pomocą walczącej Warszawie. 11 września 1944 roku w lasach pod Złotym Potokiem Samodzielny Batalion stoczył bitwę z liczącym kilka tysięcy żołnierzy zgrupowaniem niemieckim wspieranym przez kolaborantów rosyjskich. Po tym starciu zrezygnowano z marszu w stronę stolicy. Od października porucznik Januszkiewicz ponownie służył w Kedywie Okręgu Kraków AK. 1 stycznia 1945 roku otrzymał stopień kapitana.
Po rozwiązaniu Armii Krajowej wyjechał do Warszawy. Nadal działał w konspiracji. Późną jesienią 1945 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przeszedł brutalne śledztwa. Otrzymał wyrok pięciu lat pozbawienia wolności. Pod koniec 1950 roku opuścił więzienie. Pracował m.in. w Instytucie Telekomunikacji i Akustyki Politechniki Wrocławskiej. W 1993 roku Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego uznał jego wyrok za nieważny. Zmarł 14 czerwca 1996 roku we Wrocławiu. Był wielokrotnie odznaczany, otrzymał m.in. Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, trzykrotnie Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska Polskiego, Krzyż Armii Krajowej.
