poniedziałek,
Alojzy Bełza
Alojzy Bełza był legionistą, żołnierzem Armii Hallera, uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, oficerem Armii Krajowej.
Urodził się 14 lutego 1900 roku w Schodnicy pod Lwowem. Kształcił się w zawodzie elektrotechnika. W 1916 roku uciekł z domu i zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nie przyjęto go z uwagi na wiek. Rok później dopiął swego i został żołnierzem batalionu szkolnego Legionów w Bolechowie. Podczas bitwy pod Rarańczą jego oddział rozbroili Austriacy, Alojzy Bełza razem z innymi żołnierzami został internowany. Wiosną 1918 roku skierowano go na front włoski, gdzie dostał się do niewoli.
Pod konie pierwszej wojny światowej we Francji formowano polskie oddziały, a akcję werbunkową prowadzono także wśród polskich jeńców z armii niemieckiej i austriackiej. Bełza wstąpił do Armii Hallera i jako żołnierz pułku im. Czarnieckiego wrócił do kraju. Walczył z bolszewikami w szeregach 18. Dywizji Kralička-Krajowskiego. Kilkukrotnie był ranny, uczestniczył m.in. w bitwie warszawskiej. Po zakończeniu wojny przeszedł do cywila.
Podczas okupacji hitlerowskiej działał w konspiracji. Początkowo był członkiem Polskiej Organizacji Zbrojnej, w 1942 roku przeszedł do organizacji „Miecz i Pług”, a po scaleniu z Armią Krajową od 1943 roku służył w AK. Dowodził Placówką AK nr X Zagórz w strukturach Komendy Obwodu AK Sanok. Na przełomie 1943 i 1944 roku w Zagórzu aresztowało go gestapo, został poddany brutalnym przesłuchaniom. Pozornie przystał na propozycję współpracy i zbiegł przy pierwszej okazji. Niemcy w odwecie aresztowali jego żonę, która trafiła do obozu pracy przymusowej.
Ponownie włączył się w działalność konspiracyjną, organizował dywersję i sabotaż. Brał udział w akcji „Burza”. Po wkroczeniu Armii Czerwonej zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego. W 1946 roku został zatrzymany przez Informację Wojskową. Po brutalnym śledztwie skazano go na karę śmierci zamienioną następnie na piętnaście lat więzienia. W 1956 roku został zwolniony. Zmarł 6 grudnia 1976 roku w Wielopolu.
